2.2.2. Omwenteling

In Pommeren reist Augusta Juliana met haar gezin net als haar broer het land uit over water. Zij steekt de Zweedse grens en de rivier de Trebel over en komt aan op het landgoed Schabow in het groothertogdom Mecklenburg-Schwerin. De hele reis is echter slechts 25 kilometer. De eigenaar van dat landgoed met park aan de rivier de Recknitz, Henning Christoph von Basswitz, wordt eind augustus 1793 in de kerk van Behren-Lübchin begraven. Zijn erven nemen de exploitatie niet zelf ter hand, maar trekken Thilo aan als Gutspächter. Alle opbrengsten van het land zijn voor hem, maar hij moet daaruit wel de inzet van boeren en dagloners betalen en de pachtsom aan de familie voldoen. Thilo wordt ook pachter van het domein Wolfsdorf en wordt pas in 1800 opgevolgd door Kammerrath von Beringe. (1)

Augusta Juliana baart opnieuw een tweeling: een zoon Albrecht Christian Helmuth en een dochter Ida Elisabeth Wilhelmina. De geboorte is op 28 juli 1794 in Schabow en de doop op 1 augustus in de kerk van Behren-Lübchin, 8 kilometer zuidelijker. Daar luidt haar naam steeds Meijerfeld. (2)

In Amsterdam valt het besluit om het soldij van Johan August vanaf 1 oktober 1794 op 32 gulden per maand vast testellen. Dat komt niet door een algehele loonsverhoging met 23%, maar door de erkenning dat hij feitelijk de konstabel-majoor aan boord is. (3)

’s Lands Schepen in de Suriname Rivier 1794, Monster Rolle der Kost Penningen

De Fransen en Patriotten rukken in 1794 stap voor stap op in de Zuidelijke Nederlanden, overschrijden de grens van de Republiek en rukken op naar ’s-Hertogenbosch, Maastricht en Nijmegen. De met de Republiek geallieerde Engelse, Pruisische en Habsburgerse troepen houden hen niet tegen, want hebben andere besognes. Verzonnen of niet, maar van dat moment komt de uitspraak over de Franse opperbevelhebber “Wat nu? wat nu? zei Pichegru“, doelend op de immer onmogelijke oversteek van de grote rivieren.

De Fransen onder Pichegru trekken de bevroren rivier de Lek over
Schoolplaat J.H. Isings

Begin januari 1795 helpt de natuur een handje. Door de strenge vorst vriezen de rivieren dicht en steken de troepen over naar Utrecht en Amsterdam. Ook Zeeland geeft zich over. Prins Willem V weet net op tijd naar Engeland te vluchten. Eind januari volgt de stichting van de Bataafse Republiek, een Franse vazalstaat.

In Paramaribo sijpelt het nieuws van de omwenteling traag door. Op 5 maart 1795 wordt de verjaardag van prins Willem V feestelijke gevierd, maar als hij iets later in een  brief vraagt een opstomend Engels eskader te verwelkomen, besluiten prinsgezinde bestuurders en marineofficieren toch liever de bekend geworden omwenteling in Den Haag te erkennen. Achterliggende reden is de betrekkingen met Cayenne te herstellen om de kapers te bestrijden. 

Johan August krijgt een vierde voorschot van 50,1 gulden. Het nieuwe regiem finaliseert zijn benoeming tot konstabel-majoor. Zijn populariteit in het team daalt niet, want iedereen schuift een plaats omhoog in rang met het daarbij behorende maandsoldij. (4)

Terug   ***   Verder

1. Schwedisch=Pommersch=Rügianischer Staats=Calender, Stralsund 1753-1805.
2. Evangelische Kirche Behren-Lübchin, Taufen, Heiraten u Tote 1766-1884, Doop fol 117, fol. 122 en fol. 127, Begraaf fol. 523 / 185. Tegenwoordig ligt Schabow als dorpskern in de gemeente Lindholz wel binnen de Landkreis Vorpommern-Rügen, langs de autosnelweg A20.
3. Monster Rolle der Kost Penningen okt-dec 1794, Nationaal Archief 2.01.28.01, Inv 128, beeld 258.
4. Scheepsbetaalrol Erfprins van Brunswijk, NA 1.01.46, Inv 2254, fol 21.