3.9.1. Scandinavië

Bergen   ***   Karlskrona    ***   Overig

Scandinavië bestaat uit drie landen: in alfabetische volgorde Denemarken, Noorwegen en Zweden. De Unie van Kalmar bond de drie landen samen. Toen deze uiteenviel was Noorwegen tussen 1521 en 1905 een provincie van één van de twee.

Eerst wordt een familie uit Bergen behandeld die naar de Maagdeneilanden emigreerde. Daarna een familie uit Karlskrona die naar Amsterdam emigreerde. Afgesloten wordt met overige naamgenoten.

Bergen

Frædrik Gustav Meyenfeld is eind 17de eeuw luitenant van de artillerie (stuckjunker) in Deense dienst. Hij behoort tot het garnizoen van het fort Bergenhus in de haven van de Noorse stad Bergen. Noorwegen is dan een provincie van het koninkrijk Denemarken. Over de herkomst van Meyenfeld is niets bekend. De “n” in de familienaam wijkt af van de Zweedse “r”. Er is geen adellijke titel. Hij leeft gelijk met de drie zoons van Andreas von Meijerfeldt. 

Op 16 juli 1690 staat Frædrik Gustav Meyenfeld voor de Krijgsraad. Tweede luitenant Søren Stud zweert door hem op 8 november 1688 te zijn uitgescholden voor hondsvod, waarop hij hem een oorvijg en blauw oog als reactie toediende. Meyenfeld ontkent en vraagt om bewijs. De opgeroepen getuigen kunnen alleen bevestigen dat Stud handtastelijk was. Niet Meyenfeld maar zijn aanklager zelf komt daardoor een maand zonder soldij vast te zitten in het slot van Kopenhagen. Op 27 augustus 1690 is Meyenfeld zelf assessor bij de Krijgsraad in een gewonnen zaak tegen majoor Storm die zijn compagnie naar zijn eigendom via Bergen had laten marcheren zonder soldij te betalen. (1)

Niet lang daarna trouwt Frædrik Meyenfeld met Sophia Pettersdatter. Ze krijgen twee zoons: Adolf Petter in 1693 en Christian in 1697. Zij worden beiden in de Korskirken (kruiskerk) van Bergen gedoopt.

Na de eeuwwisseling vertrekt het gezin Meyenfeld naar het Caribisch gebied, waar Denemarken een stukje probeert mee te pakken van wat Frankrijk, Engeland en Nederland van de Spanjaarden overnemen. Het gaat om de Maagdeneilanden St. Thomas en St. Jan. Tussen 1666 en 1917 zijn dit de Deense Antillen. De helft van de inwoners zijn evenwel Nederlanders (planters, handelaren en Creoolse slaven), zodat hun taal de boventoon voert. Meyenfeld is luitenant in de hoofdstad Charlotte Amalie – bekend als piratenhaven uit andere tijden – op St. Thomas.

Deens Caribisch eiland St. Jan

Caribisch Maagdeneiland St. Jan

De oudste zoon Adolf (wiens tweede naam tot Pieter vernederlandst is) dient 1713-1717 in de Deense marine en bereikt in het nieuw gebouwde Cristiansfort op St. Thomas de rang van constabel. Hij trouwt met Maria van Uytendaele, dochter van Jost en Rebecca, afkomstig uit Vlaanderen via St. Eustasius met een link naar de adellijke baronnen Le Bretton. Het echtpaar krijg twee zonen: Gustaf in 1719 en Joseph in 1722. Dit gezin behoort bij de eerste Deense kolonisten op St. Jan in 1718; zelfs in 1793-1794 staat nog een vermelding van de landrechten daar. De naam Meyenfeld sterft op de eilanden uit. Adolf overlijdt in 1722 als hij 30 jaar oud is en zijn broer Christian is niet in de archieven te vinden. Van de twee jonge broers is van Joseph bekend dat hij op 10-jarige leeftijd overlijdt. (2)

S.a. Frædrik (Frederich / Friedrich / Friderich / Fredrich) Gustav (Gustaf) Meyenfeld (Maijnfelt / Mainfeldt / Mayenfeldt / Maynfeldt / Meienfelt / Meyenfeldt), Deens officier in Bergen, Noorwegen en St. Thomas, Maagendeneilanden, ∞ Sophia, † St. Thomas 18-08-1732, dochter van Petter, kinderen:

S.a1. Adolf Petter (Pieter), ≈ Bergen (Korskirken) 23-06-1693, † St. Thomas 13-09-1722 of 09-04-1723, constabel op Christiansfort, ∞ Maria van Uytendaele, * St. Thomas 1697, † 1722, dochter van Joseph/Joost van Uytendaele (1670-1725) en Rebecca (1672-1718), huwt later Bertol Svenningsen, zonen:

S.a11. Gustavius Indericus, ≈ St. Thomas 19-03-1719.

S.a12. Joseph, * St. Thomas 1722, † St. Thomas 11-08-1732.

S.a2. Christian Friderich, ≈ Bergen (Korskirken) 13-08-1697.

Karlskrona

De broers Otto en Andries Meijerfeldt komen uit Karlskrona, een (marine)havenstad in Zuid-Zweden. Otto is de oudste en geboren in 1683. Hun moeder heet Brentje Magnus. De broers steken over naar Amsterdam. Tussen 1716 en 1768 wonen zij er. Otto is varensman: geen binnenschipper, geen kapitein op de grote vaart naar Oost- of West-Indië, maar een kustvaarder. Het kan zijn dat hij voor Nederlandse handelaren werkt. De Nederlandse vaart op de Oostzee is de moedernegotie, in die tijd nog belangrijker voor de Gouden Eeuw van de Nederlanden dan de vaart op Indië. Hij vaart in zuidelijke richting tot Cadiz bij Gibraltar. Andries is sjouwer en vermoedelijk ongeletterd (hij ondertekent stukken met AM).

Otto woont in 1716 aan de Amsterdamse Stromarkt aan het Singel niet ver van het IJ. Hij trouwt 15 december met Margrietje Jacobs uit Amsterdam en krijgt bij haar een dochter Barbara. Otto en Margrietje maken op 28 juli 1717 hun testament op bij de Amsterdamse notaris Pieter van der Meulen.

Andries woont in 1719 aan de Amsterdamse Lindengracht bij de Noorderkerkstraat in de gang achter de bakker.  Hij trouwt met Maria Martens en is in 1719 al weduwnaar. Hij trouwt dat jaar op 20 april met Anna de Witt uit Kravigswort.  Zij maken 12 mei hun testament op bij dezelfde notaris als zijn broer. In 1723 overlijdt Anna op 19 maart. Andries trouwt voor de derde keer op 16 september met Anna Catharina Philips uit Flensburg en maakt met haar op 11 augustus 1724 een testament op. Zij krijgen in 1726 een zoon Andries, die niet ouder dan twee maanden wordt. (3)

Otto koopt op 8 mei 1739 een huis met achterhuis en erf met de naam St. Marten. Het ligt aan de Nieuwenzijds Voorburgwal, aan de westzijde op het einde. Op 21 december 1768, een half jaar na zijn overlijden als laatste overlevende Meijerfeldt in Amsterdam, wordt het op een openbare veiling verkocht aan Willem de Rooij voor een bedrag van 11.650 gulden. (4)

Is er een verhouding tot het Zweedse geslacht Meijerfeldt? In het geboortejaar 1683 van Otto is Carl Friedrich sr met een groep Zweedse officieren op weg van Riga naar zijn nieuwe regiment in Landau. Dat zij met hun schip Karlkrona aandoen en daar een paar weken liggen is geen vreemde veronderstelling. Carl Friedrich kan Otto bij Brentje Magnus hebben verwekt en op de terugweg medio 1685 nog een tweede zoon Andries, vernoemd naar zijn vader. (5)

S.b. Meijerfeldt, † vóór 1716, ∝ Bentje Magnus, † vóór 1716, # Karlskrona, Zweden, zoons:

S.b1. Otto, * Karlskrona 1683, † Amsterdam ≡ Nw-Luth 05-07-1768, varensman, poorter, ∞ Amsterdam 15-12-1716 Margaretha (Margrietje) Jacobs, *1693, † Amsterdam ≡ Nw-Luth 10-04-1755, dochter van Jacob Joosten (schuitevoerder) en Sara Jacobs, # Stromarkt, Amsterdam, dochter:

S.b11. Barbara, * Amsterdam 1715, ≈ Ev-Luth 12-09-1717, belijdenis Ev-Luth 16-09-1740, † Amsterdam ≡ Nw-Luth 18-02-1750, ∞ Amsterdam ∝ 20-11-1744 Gerrit ’t Ziep (∞1 Anna Raad, # Kattenburg, dochter Margreta * Amsterdam 25-02-1746; ∞3 Margaretha Baerlman).

S.b2. Andries, * Karlskrona, † Amsterdam ≡ Nw-Luth 30-03-1748, ∞1 Maria Martens, ∞2 Amsterdam 20-04-1719 Anna de Witt, * Kravigswort 1676, † Amsterdam ≡ Karth. 19-03-1723, ∞3 Amsterdam 16-09-1723 Anna Catharina Philips / Filippusz, * Flensburg, † Amsterdam ≡ Karth. 28-06-1761, (∞1 Barend Hendriksz Seger), # Lindegracht voorbij de Kerkbrug, weduwe Boomstraat bij Noordermarkt, uit laatste huwelijk een zoon:

S.b21. Andries, * Amsterdam ˜ Ev-Luth 18-04-1726, † Amsterdam º Karth. 09-06-1726.

Overig

S.c. Peder Meinfeldt, ∞ Horsens, Skanderborg 03-11-1724 Anne Cathrine Elisabeth Molenströe.

S.d. Christopher Meyerfeld, ≈ Ensted (Åbenrå/Sønderborg), 6 mei 1731.

S.e. Elisabeth Margreta Meinfelt, * Fraugde / Fravde, Odense 31-02-1747 Erich Andersen Gran.

S.f. Cecilia, * 1748, † Lur (Sågen), Bohuslän, Västra Götalandslän 14-12-1801.

S.g. Louise Lucie Charlotte von Mejerfeldt Rist, * Rudegaard, Birkerød, Denemarken 21-08-1811, † Rudegaard 16-12-1816, dochter van Hans Ulrich Rist (1778-1840) en Anne Susanne Margrethe Fischer (1782-1813).

Dat de maar vijf jaar oud geworden Louise de familienaam “Von Mejerfeldt” bij de Deense adellijke familienaam “Rist” draagt is opmerkelijk. Het is niet de naam van haar moeder en geen van haar vele broers en zussen uit drie huwelijken heet zo.

S.h. Frances, * Zweden, † Shelby County, Memphis (TN, USA) 14-10-1873.

 

1. Statsarkivet i Bergen, Bergenhus Garnisons Justisprotokoll, pag. 153-156.
2. Rigsarchiv Kopenhagen, The Government of Westindia, Westindian Legal Document, Guardian Book for St.Thomas 1733-1734, no. 65; Landbreve for St. Jan with a charactar for the inhabitants 1720-1721; Direktionenes korrespondance, Breve og dokumenter fra Vestindien #95, 28-05-1719 til 27-07-1724, Folketælling 20-07-1722; Rulle of enrolled officials St. Thomas 1713-1717. Danish Westindian-Guinea Compagny, St. Thomas Skriftebref 1733-1739 & Landlister for St. Thomas fra 1688.
3. Stadsarchief Amsterdam DTB 209/2v, 710/384, 711-/388, 714/13, 727/326, 1140/149, 1140/154, 1140/166, 1141-/245v, 1174/-123, 1180/94v; PA 213/320.
4. Stadsarchief Amsterdam, Kwijtscheldingen 142/178v.  Archief van de Notarissen, Pieter van der Meulen. Minuutacten van testamenten etc., Nr. 6752A en 6753 (1719-1720), bestand KLAB07566000178 en KLAB0756000180.
5. Onderzoek in Zweden naar hun herkomst onder de naam Meijerfeldt was vruchteloos bij het Landsarkivet in Lund – omdat de kerkboeken niet verder teruggaan dan 1690 – [CH-27], de Genealogiska föreningen [CH-29] en het Riddarhuset [CH-31].
6. Släktdata Göteborg, 143503D (periode 1719-1920), nr. 2154.