Het noemen van de naam Von Meijenfeldt prikkelt veel mensen te vragen naar de herkomst van de familie. Meestal hebben zij zelf ook al een antwoord bedacht: Duitse adel. Het voorzetsel “von” zal daar niet vreemd aan zijn, maar ook de “f” en “dt” verklaren deze veronderstelling. Jammer genoeg was lange tijd zo weinig bekend over de geschiedenis van de familie, dat een maar weinig bevredigend antwoord gegeven kon worden. Alleen enkele overleveringen en het bescheiden resultaat van ooit verrichte naspeuringen boden wat steun om in plaats van de Duitse afkomst een meer bijzondere Zweedse in te vullen.
Nog veel vaker komt het voor dat het noemen van de naam Von Meijenfeldt leidt tot de vraag: “Ben je dan misschien familie van…?” Daar zijn twee verklaringen voor: de naam zelf en een drager van de naam. De naam zelf komt niet vaak voor omdat de familie klein is, maar blijft kennelijk hangen. Weliswaar zijn er exotischer familienamen, maar vaak vinden mensen deze bijzonder en opvallend. Deftig is de naam niet, want ze is niet dubbel (1). Elitair is zij evenmin, omdat de familieleden niet met de zilveren lepel geboren zijn. Zoals veel Nederlanders hebben zij zich van onderop dankzij scholing en arbeid weten te ontwikkelen. Veel familieleden hebben bovendien een voorliefde voor de publieke zaak en bezitten het vermogen om zich daarin te profileren. Dat is de tweede verklaring voor de vraag. Lange tijd kon niet veel anders worden geantwoord, dan dat hoogstwaarschijnlijk alle Von Meijenfeldts en Meyenfeldts familie van elkaar zijn.
Vaak is meer nodig dan bovengenoemde twee vragen om werkelijk familieonderzoek te starten. Zoals de vraag of een erfelijke ziekte in de familie voorkomt. Ook kan verering van de voorouders een reden zijn. In cultussen en religies bestaat soms de overtuiging dat hun geesten in de natuurlijke wereld blijven bestaan en het levenslot beïnvloeden. Kaarsen en wierookstokjes worden gebrand bij hun graven, maar ook bij bijzondere stambomen als vooroudertabletten in Azië en totempalen in Amerika. De Duitse ‘Sippenforschung’ in de jaren ’30 en ’40 van de twintigste eeuw leidde tot afschuwelijke ingrepen tot raszuiverheid.
In dit geval was de directe aanleiding tot het familieonderzoek het ontruimen van de studeerkamer van Govert von Meijenfeldt, kort na diens overlijden op 28 januari 1978. In de kast vol fotoalbums en schoolarchieven troffen zijn drie zoons op de bovenste plank materiaal aan over hun familie. Govert had wel eens over de afkomst van Zweedse adel gesproken en zijn zoons tijdens een vakantie in Zweden zelfs een keer naar een wapenplaat in Stockholm gevoerd, maar dat hadden meer Von Meijenfeldt-gezinnen gedaan. Deze bewuste plank onthulde een stapel onderzoeksbrieven en aantekeningen uit de periode 1934-1939 en vooral ook een stapel originele familiestukken uit het begin van de negentiende eeuw.
Met name bij de middelste zoon van Govert – schrijver dezes – gaf dit de doorslag om een heuse speurtocht naar de geschiedenis van de familie Von Meijenfeldt op touw te zetten. Uitvloeisel daarvan zijn twee boeken en deze website. Van de vele geïnteresseerde familieleden is een aantal actief in Nederland, Duitsland of Zweden gaan meezoeken.
Meestal bestaan boeken en websites over families uit onderzoeksverslagen en genealogische overzichten. Wat dat betreft zal de lezer niet teleurgesteld worden. Daar overheen zijn beter leesbare historische verhalen geschreven. Daartoe is niet alleen gebruik gemaakt van de oudste drukken van boeken, maar ook van originele handgeschreven documenten met oude handschriften, van wel vóór 1650. Gebeurtenissen in de families kunnen daardoor uitvoerig worden beschreven. Tussendoor worden verklaringen gegeven door een beschrijving van de algemene geschiedenis uit die tijd.
Deze Inleiding heeft nog enkele paragrafen in petto: een eerste over contactgegevens en rechten en een tweede met nieuws in de vorm van brieven, berichten en verhalen. De derde paragraaf legt uit dat de focus van het onderzoek op de familienaam en niet de bloedbanden ligt. Daarna volgt een paragraaf over gelijkluidende topografische namen. De laatste paragraaf bevat de gekozen chronologie. Pas dan start het historische verhaal in drie delen. Het eerste deel gaat over het Lijflandse en het Zweedse geslacht von Meijerfeldt, het tweede deel over de Nederlandse familie Von Meijenfeldt en het derde deel over naamgenoten teneinde verbanden te leggen of juist te ontkrachten. Elk deel begint met de herkomst en sluit af met een open einde. Voor degenen die dit alles teveel is of de Nederlandse taal niet machtig zijn is een viertalige abstract tussengevoegd. Tenslotte is het verhaal zoveel mogelijk verifieerbaar gemaakt met behulp van voetnoten, genealogieën en een bijlagen ABC-tje: archief, bibliotheek en correspondentie
Veel families zijn door professionele historici en genealogen uitgezocht, deze niet. Bij het lezen van de teksten moet in het achterhoofd worden gehouden dat niet een wetenschappelijke vraag, maar een geprikkelde nieuwsgierigheid naar de wortels, de legendes en de samenhang van de familie de aanleiding was. Het oogmerk is om dit aan huidige en toekomstige generaties mee te geven, niet om openstaande erfenissen, op bewoning wachtende familiekastelen of onthouden adellijke titels in de wacht te slepen. Deze aankondiging wordt vóóraf gedaan, om te voorkomen dat het verhaal met rode oren gelezen wordt om de laatste paragraaf ontgoocheld af te sluiten.
1. Toen het voeren van een achternaam in 1814 in Nederland verplicht werd kozen vooral adellijke families en regentenfamilies voor hun bestaande dubbele naam. Sindsdien voegden jaarlijks tientallen mensen een tweede naam toe, meestal zonder toestemming per Koninklijk Besluit. Het meest genoemde argument was de uitstervende naam van de moeder te behouden, maar distinctiedrang en verdeftiging speelden mee. Nu toevoeging van de moedersnaam mogelijk wordt zal het elitaire karakter van de dubbele naam historie worden.