Tal 1799

Tal, Hållit af Konungen Uti Ordens-Capellet i Stockholms Slott Den 29 April 1799, Då til Riddare af Seraphimer-Orden Dubbades, En af Rikets Herrar, Fält-Marskalken m.m. Herr Grefve Johan August Meyerfelt, efter Herr General-Lieutenanten och Ambassadeuren m.m. Friherre Johan Wilh. Sprengtporten”, Stockholm 1799, scan origineel.

De toekenning van de Serafijnenorde aan Johan August von Meijerfeldt liet lang op zich wachten, eerst door de problemen rond het zweren van de eed van trouw aan koning Gustaaf III, toen door zijn afscheid, daarna door de dodelijke aanslag op Gustaaf III en het daarop volgende regentschap. Dat de nieuwe Gustaaf IV Adolf de orde zou toekennen stond vast, maar hij wachtte een jaar met de benoeming tot 1 november 1797, waardoor de ceremonie niet in 1798 maar pas op 29 april 1799 kon plaatsvinden, waardoor hij er al zwaar ziek nog maar een jaar van kon genieten.

Transcriptie  Vertaling

REDE,
GEHOUDEN DOOR
DE KONING (1)
IN DE ORDENS-KAPEL VAN STOCKHOLM’S SLOT
OP 29 APRIL 1799.
OM
TOT RIDDER IN DE SERAFIJNEN-ORDE TE DOPEN
EEN VAN ‘S RIJKS HEREN, VELD-MAARSCHALK, ETC.
HEER GRAAF JOHAN AUGUST MEYERFELT (2),
IN PLAATS VAN
HEER LUITENANT-GENERAAL EN AMBASSADEUR ETC.
BARON JOHAN WILH. SPRENGTPORTEN (3).

Gode Herrar , Svea och Götha Riddare!

Vi äro åter samlade inom Helgedomens murar, at
fullgöra de förnämsta skyldigheter, för hvilka denna dagen oss , såsom Christne och Riddare förenar. Den största bland dem är upfyld, och Vi hafve inför det Högsta Väsendet nedlagt Vår tacksamhet och Vår dyrkan, Måtte Vi altid med sådan öfvertygelse nalkas detta rum, och njuta derföre erkänflans sjutva vedergällning, som
är oskiljaktig från den dygdiges hjerta.
Men nar på denna dagen, Min enskilda plikt, såsom denna Ordens Herre och Mästare, äfven ålägger Mig at hos sådane Riddersmän, som dertil gjort sig värdige, med Sveriges yppersta hederstecken belöna en oföränderlig trohet och tilgifvenhet för Konung och Fosterland; upväckas tillika hos Mig rörande känslor vid åtankan, at värdige medlemmars bortgång ur Vårt Samfund
endast, skal gifva Mig tilfället at utmärka lika förtjenster hos andra.
Denna känsla upväckes nu hos Oss genom saknaden af den Riddares Sköldemärke, hvars Hederstecken Jag i dag utdelar. Från des ingång i verlden kallade hans böjelse honom til Krigsmannens yrken, hvars bana han i lägre grader länge genomgick, til des han, sörst
efter trenne år utnämnd til Officer, bivistade i sådant befäl det förra kriget emellan Sverige och Rylsland. Ledd af hog til kunskapers vinnande och at göra fig ännu mer förtjent af Konung och Fosterland, gick han efter slutad fred at söka tjenst hos det Rike, som då af uråldrig vänskap nära med Sverige förbundit, såg med sägnad sina härar ökas af sin äldsta Nordiska Bundsförvändts

Goede Heren, Ridders van Svea en Götha!

Wij zijn opnieuw verzameld binnen de muren van het Heiligdom, om de voornaamste verschuldigdheden te vervullen, waarvoor deze dag ons Christenen en Ridders verenigt. De eerste onder hen is vervuld, en Wij hebben voor het Hoogste Wezen Onze dankzegging en Onze aanbidding gedaan. Moge we deze ruimte altijd met deze zelfbeheersing naderen, en daarom genieten van de schitterende beloning van herkenning, die onafscheidelijk is van het deugdzame hart.
Maar wanneer op deze dag mijn eenvoudige plicht als Heer en Meester van de Orde mij ook oplegt om zodanige Ridders te waarderen met de hoogste ereteken van Zweden en die eeuwige trouw en genegenheid voor Koning en Vaderland toonde; bij Mij zijn ontroerende emoties gewekt als waardige leden uit Onze Sociëteit overlijden en Mij de kans geven even verdienstelijk anderen daarna te onderscheiden.
Dit gevoel wordt nu in ons gewekt door het missen van dat ridderschildteken, wiens ereteken ik vandaag uitdeel. Vanaf het begin was zijn neiging soldaat te worden, welk traject hij doorliep in lagere graden, totdat hij eerst na drie jaar benoemd werd tot officier, hierbij geassisteerd het bevel te voeren over de laatste oorlog tussen Zweden en Rusland. Geleid door de wens kennis te vergaren en zichzelf  nog meer dienstbaar voor koning en vaderland te maken, ging hij na de gesloten vrede dienst zoeken bij het Keizerrijk, dat vervolgens door oude vriendschap nauw verbonden was met Zweden, en zag met legers worden uitgebreid door zijn oudste Noordse Confederatie won

vändts tappre Stridsmän. Han var lycklig at vinna sit ändamål, nyttjades i Frankrike vid flera vigtiga tilfällen och fälttåg , och befordrades under samma tid til högre grader. Efter sex års förlopp återvände han på én korrt tid til Sveriges tjenst, och njöt der äfven vedermälen af Konungens Nåd och förtroende. Men då
krigsrörelsernes fortfarande utom Sveriges gräntlor lemnade honom flere tilfallen at utmärka fig i andra Länder, återgick han i den Franska tjensten, at bland nya faror förvärsva rätt til nya belöningar, dem han förtjente och erhöll. På samma tid hade denne värdige Rid-
dersman gjort nästan lika framsteg uti Fäderneslandets tjenst och var redan prydd med det hederstecken, som äran och modet sästa på den Svenska Krigsmannens bröst. Då han här upnått samma värdighet, som i Frankrike,
återvände han til Sverige, sedan han blifvit utnämnd at vara Konungens Sändebud vid Danska Hofvet, och tillika mottagit befälet öfver et i Svensk tjenst varande Regemente. Vid des ankomst til Dannemark mötte honom den behageliga befallning, at fullfölja en emellan båda Hofven då redan börjad afhandling, hvilken för en framtid skulle gifva Rikets sjelfftändighet och lugn en fördubblad trygghet, genom då varande Kronprinsens Min Högftsalige Herr Faders förmälning. Ehuru honom således blifvit anförtrodde andre göromål, skiljdes han dock ej från den tjenst til hvilken han fin ungdom uf-
offrat, utan uphöjdes tid efter annan til flörre värdigheter, och erfor äfven et sluteligt vedermäle af fin Konungs Nåd i utnämnandet til Commendeur med Stora Korsfet af Svärds-Orden. Han hade vid flere tilfällen den glädje at från sin beskickning få återse Fäderneslandet och der äfven aflägga prof af nit och ädla tänkesätt för Konungen och Riket, genom deltagande i de angeläg-

omgedraaid dappere krijgers. Hij was blij om zijn doelen te winnen, werd bij verschillende belangrijke gelegenheden en campagnes in Frankrijk ingezet en promoveerde in dezelfde tijd naar hogere rangen. Na verloop van zes jaar keerde hij in korte tijd terug in Zweedse dienst en genoot daar ook de beloning van de koninklijke gratie en vertrouwen. Maar omdat de oorlogsbewegingen nog steeds buiten Zweden aren, greep hij verschillende kansen om zich in andere landen te onderscheiden. Hij keerde terug naar de Franse dienst om, temidden van nieuwe gevaren, het recht op nieuwe beloningen te verwerven, die hij verdiende en ontving. Tezelfdertijd had deze waardige Riddersman bijna gelijke vorderingen gemaakt in dienst van het vaderland en was al versierd met het ereteken, welke eer en moed op de borst van de Zweedse krijger rusten. Hier dezelfde waardigheid verworven als in Frankrijk, hij keerde terug naar Zweden nadat hij was aangesteld als gezant van de koning bij het Deense hof, en kreeg tegelijkertijd het bevel over een regiment in Zweedse dienst. Bij zijn aankomst in Denemarken kreeg hij het aangename gebod om tussen de hoven een onderhandeling te beginnen, die voor een toekomst de zelfredzaamheid en vrede van het Koninkrijk een dubbele zekerheid zou geven, door de benoeming van de toenmalige kroonprins Mijn Hoogzalige Heer Vader. Hoewel hem dus andere taken werden toevertrouwd, werd hij niet gescheiden van de dienst waarvoor hij zijn mooie jeugd had doorgebracht. opgeofferd, maar keer op keer naar de vloer verheven waardigheden, en ervoer ook een laatste beloning van Zijne Kon. Maj:t in de benoeming tot Commandeur met Grootkruis in de Zwaardorde. Bij verschillende gelegenheden had hij het genoegen om vanuit zijn missie het vaderland terug te zien en ook daar blijk te geven van zijn ijver en nobele gezindheid voor de koning en het koninkrijk, door deel te nemen aan de belangrijke

lägnare ärenderne vid flere Riksmöten, som under samma tid voro sammankallade. Utom flere vigtige värf, dem han til Rikets sörmon bestritt blef han äfven af Min Salige Herr Fader utnämd til Des Ambassadeur vid Danska Hofvet uti en tid, då vänskapen syntes vara på et än kraftigare sätt befästad emellan dessa båda Riken, och ägde sluteligen Jag den  tilfredsfällelsen, at på des lefnads afton bepryda denna i Fäderneslandets tjenst grånade Riddersmannen med Rikets yppersia Hederstec-
ken , hvarefter han återvände til sin beskicknings värf, för at likasom dö i sit kall och följas af den saknad, hvari dygden njuter sit sista beröm,  sedan de belöningar för henne uphört, dem den verldsliga magten kan utdela.
Den Riddersman som intager des ställe i Vår Orden, har genom lika egenskaper och förtjenster gjort sig värdig samma belöning. Från början af sin lefnad, lika som upammad i krigets sköte, gjorde han sina första tjenster vid de Troppar som bevaka Sveriges Tyska besittningar; men brinnande af den berömliga ärelystnad at samla insigter til Fäderneslandets gagn, sökte han för deras vinnande den vidsträkta bana som kriget emellan Österrike och Preussen hade öpnat, och ägnade sin tjenst åt den förstnämnde af dessa Magter, hvars krigshär då var samlad i Böhmen. Han fölgde der hela årets fälttåg och bivistade under des lopp de tvänne blodiga slagen af Sohr och Kesselsdorff. Då freden i Breslau slutade kriget med Preussen, lemnade han den Kejserliga Arméen, och uplifvad af samma hog för krigets bragder, gick han til de mot Frankrike förenade Magters Krigshär i Brabant, der han under Fält-Marskalken Prinsen af Waldecks befäl, som anförde de Holländske Tropparne, korrt efter sin ankomst bivistade bataillen vid

zaken bij verschillende Nationale Assemblees, die in dezelfde tijd werden bijeengeroepen. Naast verschillende belangrijke functies, die hij betwistte omwille van het koninkrijk, werd hij ook door Mijn Zalige Heer Vader aangesteld als ambassadeur bij het Deense hof in een tijd dat de vriendschap tussen deze twee koninkrijken nog meer leek te worden versterkt, en uiteindelijk bezat ik de voldoening dat deze grijsharige ridder in dienst van het vaderland aan de vooravond van zijn leven werd onderscheiden met de hoogste onderscheiding, waarna hij terugkeerde naar de haven van zijn missie, om eveneens te sterven in zijn roeping, en gevolgd te worden door de vermisten, waarin de deugd haar laatste lof geniet, nadat de beloningen voor haar zijn opgehouden, die de wereldse macht kan schenken.
De Ridder die zijn plaats in Onze Orde inneemt, heeft zich door gelijke kwaliteiten en verdiensten dezelfde beloning waardig gemaakt. Vanaf het begin van zijn leven, net zoals hij was getemd in de baarmoeder van de oorlog, deed hij zijn eerste diensten bij de troepen die de Duitse bezittingen van Zweden bewaakten; maar brandend van de illustere ambitie om inzichten te verzamelen ten behoeve van het vaderland, zocht hij voor hun overwinning de brede weg die de oorlog tussen Oostenrijk en Pruisen had geopend, en wijdde zijn dienst aan de eerstgenoemde van deze mogendheden, wiens militaire leger  vervolgens werd geassembleerd in Bohemen. Hij volgde daar het hele jaar de campagne en nam deel aan de twee bloedige veldslagen van Sohr en Kesselsdorff. Toen de vrede van Breslau een einde maakte aan de oorlog met Pruisen, verliet hij het keizerlijke leger, en aangemoedigd door hetzelfde enthousiasme voor de heldendaden van de oorlog, ging hij naar de legers van de tegen Frankrijk geallieerde krijgsheren in Brabant, waar onder het bevel van Veldmaarschalk Prince af Waldeck, die het bevel voerde over de Hollandse troepen, nam kort na zijn aankomsy deel aan de slag 

vid Rocoux. Året derefter utnämnd, at som General-Adjutant åtfölja samma Befälhafvare, deltog han i slaget vid Lawfelt, och äfven i det bland krigets skiften för Anföraren och Soldaten lika möjeliga öde at blifva til fånga tagen, men återfick snart sin frihet. Efter slutad fred emellan de krigande Magterne, återvände han til Fäderneslandet, och blef der af Konungen belönad med et högre befäl vid et Regemente. Et märkvärdigt Riksmöte inträffade emedlertid under hans vistande i Riket, hvars omständigheter och händelser äro nog kände, men äfven för nära vår tid at i deras vidd omnämnas. Det är nog, då Jag til Edert minne, utnämnde Svea och Götha Riddare, återför de bevis af nit och tilgifvenhet J dervid för Min Salige Herr Farfader ådagalagt, de faror af hvilka J varit hotad, och at Edert lif, skonadt af krigets jern, var blottstäldt för Medborgares, men altid för lika hedrande skäl: troheten för Konungen och Fäderneslandet. Försynen ville ej låta Eder öka deras antal, som under uprorets namn, blefvo offer af samma tankesätt. Hon sparde Edra dagar åt nya tilfällen at tjena den Konung och det Rike, för hvilka J vågat Edert lif.
Dessa händelser förskaffade emedlertid honom nya tilfällen at upsöka krigets. Under Hertigen af Brunsvig, i den mot Fransoserne förenade Krigshären i Westphalen, bivistade han den märkvärdiga bataillen vid Hastenbäck, men underrättad at Sverige deltagit i föreningen af det Sjuåriga kriget mot Konungen i Preussen, skyndade han tilbaka at emottaga et befäl, hvilket han til krigets slut på et få hedrande fätt utförde , bestående uti en af alla Tyska Regementer utvald Grenadeur Bataillon, ämnad at vara främst i striden likasom i segren, och af honom anförd til dem bägge. Det vore af Mig öfver-
bij Rocoux. Het volgende jaar, aangesteld als adjudant-generaal om dezelfde commandant te vergezellen, nam hij deel aan de slag bij Laufelt, en ook daarin, tussen de verschuivingen van de oorlog, voor de commandant en de soldaat het even mogelijke lot om gevangen te worden genomen, maar kreeg al snel zijn vrijheid terug. Nadat vrede was gesloten tussen de strijdende mogendheden, keerde hij terug naar het vaderland en werd daar door de koning beloond met een hoger bevel in een regiment. Ondertussen vond tijdens zijn verblijf in het Koninkrijk een opmerkelijke Nationale Vergadering plaats, waarvan de omstandigheden en gebeurtenissen waarschijnlijk goed bekend zijn, maar ook te dicht bij onze tijd om in detail te worden vermeld. Het is voldoende wanneer ik, ter nagedachtenis aan u, Svea en Götha tot ridders heb benoemd, de bewijzen van ijver en genegenheid teruggeef, waardoor mijn gezegende heer Grootvader de gevaren blootlegde waarmee ik werd bedreigd, en dat uw levens, gespaard door het ijzer van oorlog, werd blootgesteld aan burgers, maar altijd om even eervolle redenen: loyaliteit aan de koning en het vaderland. De Voorzienigheid wilde niet dat ik hun aantal zou vergroten, die onder de naam rebellie het slachtoffer werden van dezelfde manier van denken. Ze spaarde dagen voor nieuwe kansen om de koning en het koninkrijk te dienen, waarvoor Ik Uw leven op het spel zette.
Deze gebeurtenissen boden hem echter nieuwe kansen om de oorlog op te zoeken. Onder de Hertog van Brunswijk, in het leger verenigd tegen de Fransen in Westphalen, was hij aanwezig bij de opmerkelijke Slag bij Hastenbäck, maar werd geïnformeerd dat Zweden deelnamen aan de alliantie van de Zevenjarige Oorlog tegen de koning van Pruisen,
haastte hij zich terug om een ​​commando te ontvangen, dat hij tot het einde van de oorlog op een enigszins eervolle manier uitvoerde, bestaande uit een GrenadeursBataillon geselecteerd uit alle Duitse regimenten, bedoeld om zowel in de strijd als in de overwinning voorop te lopen, en hen beiden te leiden. Het zou van Mij ten
Öfverflödigt at omnämna detta krigets händelser, då flere af dessa Sköldemärken påminna Mig om de Riddare, som äro vittnen til de förtjenster han dervid vunnit. Vid krigets slut emottog han et vedermäle af sin Konungs Nåd, i det han nämndes til en tjenstgöring, som på et närmare sätt förenade honom vid Des sida. Han uphojdes efter flere år til General-Lieutenant och blef i denne värdighet af Min Salige Herr Fader befallt at möta Rikets Fiende, när kriget utbrast mot Sveriges mägtiga Granne. Efter någon tid anförtroddes honom Befälet öfver en del al de Svenske Tropparne, och vid årets slut Öfver-Befälet af hela den i Stor-Förstendömet Finland samlade Krigshären, hvilken vid Flottans öfvergang til Carlscrona, öfverlemnades honom af Min Herr Farbroder, Hertigen af Södermanland, som det Sjelf af Konungen emottagit, vid Des afresa från Finland at på rikets vestra grants möta Des andra Grannes oförmodade anfall. Med vanlig nit och kunskap utförde han detta Befäl, och då Konungen den påfoljande sommaren återkom, bibehöll det samma ännu under Honom Sjelf, ánda til krigets slut. Under de öfriga fälltågen, der han tvenne serskildta gånger hade den hedern at af fienden intaga et vigtigt ställe, och hvars senaste eröfring ägde et Fördelaktigt sammanhang med Svensksunds lysande seger, igenkändes han äfven af det hjeltemod, förenadt med köld och försigtighet, som från alla tider utmärkt hans Befäl. under samma tid uphögdes han til General, emottog det hederstecken, som endast på stridens fält kan gifvas åt Segaren, och efter slutad krig utnämdes til Fältmarskalk. Sluteligen har för Mig återstått den tilfredställelse at belöna dessa lika värdiga som långvariga förtjenste, då Jag i dag bepryder honom med det yppersta Riddare-märke, som Konun-

vloede zijn de gebeurtenissen van deze oorlog te vermelden, aangezien verschillende van deze schildtekens Me doen denken aan de Ridders, die getuigen zijn van de verdiensten die hij daardoor heeft gewonnen. Aan het einde van de oorlog ontving hij een vergoeding van de genade van zijn koning, in die zin dat hij werd opgeroepen voor een dienst die hem nauwer aan zijn zijde verenigde. Na een aantal jaren werd hij gepromoveerd tot Luitenant-Generaal en in die hoedanigheid kreeg hij van Mijn Zalige Heer Vader de opdracht om het op te nemen tegen de vijand van het Rijk, toen de oorlog uitbrak tegen de machtige buur van Zweden. Na enige tijd kreeg hij het bevel over een deel van alle Zweedse troepen, en aan het einde van het jaar verzamelde het opperbevel van het hele Grootvorstendom Finland het leger, dat, toen de vloot naar Carlscrona verhuisde, werd aan hem nagelaten door Mijn heer Vadersbroer, de Hertog van Södermanland, zoals het door de koning zelf was ontvangen bij zijn vertrek uit Finland vanwege de onverwachte aanval van de andere buurman aan de westelijke grens van het koninkrijk het hoofd te bieden. Met gebruikelijke ijver en kennis voerde hij dit bevel uit, en toen de Koning de volgende zomer terugkeerde, handhaafde hij hetzelfde onder zichzelf, zelfs tot het einde van de oorlog. Tijdens de andere campagnes, waarin hij de eer had bij twee verschillende gelegenheden een belangrijke positie op de vijand in te nemen en waarvan de laatste verovering een voordelig verband had met de briljante overwinning van Svensksund, werd hij ook herkend door die heldhaftigheid, gecombineerd met kalmte. en voorzichtigheid, die van alle tijden uitstekend zijn bevel was. In dezelfde tijd werd hij gepromoveerd tot generaal, ontving hij het ereteken dat alleen aan de overwinnaar kan worden gegeven op het slagveld, en nadat de oorlog voorbij was, werd hij benoemd tot Veldmaarschalk. Ten slotte is er voor Mij de voldoening gebleven om deze even waardige en langdurige verdiensten te belonen, zoals Ik hem vandaag versier met de hoogste Ridder onderscheiding, die de Ko-

gen kan ägna åminnlsen af en bepröfvad trohet och dygd.
Utnämnde 
Svea och Götha Riddare, som nu inför Herrans Altare går at förenas med en Orden, hvars plikter Edert hjerta redan öfvat, förr en Edert ja ännu begärdes för des lösten. Eder förslutna vandel er det trygasste vittnet af de känslor hvarmed Jag nu antagen Vära förbindelser. De fordras ej at bibehälla hos Eder de kända egenskaper, som banat eder vägen til detta Samfund, likasom de ej kunna mer ådagalägga de tankesätt Jag redan ådaga lagt för for Religion, Konung och Fädernesland, eller Eder afsky mot de grundsatser, hvilka under täckemantel af människoslägtets väl, äga endast til föremal at genom störtandet af all dygd och ordning lemna en öpen bana åt regeringshogens och ärelyslnadens brottlliga afsigter. I den fred, hvarmed åtankan af upfyllda plykter omger Eder lefnad, njuten Jag den tilfredsställelsen at skada samtidens aktning, at veta efterverldens saknad och hoppas den belöning, som väntar i et annat lif. Måtte emedlertid alla Konungars Konung länge för Eder upskjuta dygdens sista vedergällning, och Mig den fägnad länge gifvas at här möta Eder i den Riddare-prydnad, til hvars emottagande Jag nu framkallar Eder, at med Edert Ja-ord besvara följande frågor.

ning kan de herinnering aan een bewezen trouw en deugd wijden.
Benoemde Svea- en Götha-ridders, die nu voor het Altaar van de Heer gaan om zich te verenigen met een Orde, wiens plichten uw hart al heeft beoefend, voordat Uw ja werd gevraagd voor de vrijlating. Uw gesloten vaandel is de zekerste getuige van de gevoelens waarmee ik nu onze betrekkingen heb aangenomen. Ze zijn niet verplicht om in U de bekende kwaliteiten te behouden die de weg voor U naar dit Samenzijn hebben gebaand, net zoals ze niet langer de mentaliteit kunnen tonen die Ik al heb getoond voor Religie, Koning en Vaderland, of Uw afkeer van de principes die, onder het mom van het welzijn van de mensheid, slechts tot doel hebben, door het omverwerpen van alle deugd en orde, een pad vrij te maken voor de criminele bedoelingen van de regering en het zoeken naar eer. In de vrede waarmee de gedachte aan vervulde plichten Uw leven omringt, geniet Ik van de voldoening om de achting van het heden te beschadigen, het ontbreken van het hiernamaals te kennen en te hopen op de beloning die in een ander leven wacht. Moge de Koning van alle Koningen intussen de laatste vergelding der deugd voor U lange tijd uitstellen, en moge Mij lang de genade worden geschonken U hier te ontmoeten in de ridderorde, tot wiens ontvangst Ik U nu oproep, om het volgende 
vragen te beantwoorden  met Uw ja-woord.

1. Koning Gustaaf IV Adolf van Zweden.
2. Hij kreeg deze hoogste Koninklijke onderscheiding op 1 november 1797 toegekend en was daarmee nummer 136 in de rij. Zijn vader had in 1748 één van de eersten kunnen zijn, maar sloeg deze af, officieel vanwege zijn hoge leeftijd, inofficieel omdat hij niet veel moest hebben van deze nieuwe decoratie.

3. Deze baron had de Serafijnen Orde op 21 november 1794 toegekend gekregen, maar was op 25 december 1795 overleden. Op zijn plaats wordt Von Meijerfeldt tot ridder geslagen.