In 1806 weet Johan August naast zijn soldij van de reis naar St Domingo ook geld van zijn reis naar Paramaribo geïnd te krijgen. Omdat hij voortdurend op zee is wil hij zijn contante geld ergens veilig bewaren. Vooruitlopend op spaarbanken is het voor zeelieden in die tijd gebruikelijk om geldbedragen tegen rente te belenen aan een financieel bemiddelaar, fonds of middenstander. Dit keer besluit hij tot het laatste.
Op 11 april 1806 sluit Johan August een notariële acte voor de som van 799 gulden, een niet geringe bedrag. De gulden was in de tijd van keizer Karel V nog een echte gouden of zilveren munt, maar inmiddels een gebruikelijke rekeneenheid ter waarde van 20 Hollandse stuivers. Hij geeft de geldsom in bewaring bij Roelof Bosman en zijn vrouw Johanna Brouwer in het buurtschap Appel bij Nijkerk. De vorm waarin zij de bewaring gieten is een geldlening, met een rente 5% over de helft van het bedrag, dus f 20 per jaar, ingaande 1 januari 1807. Als zekerheid geldt de erfportie van de ouders van Johanna Brouwer. Haar vader is al overleden en een jaar na het overlijden van haar moeder zullen zij de helft aflossen en het restant na twee jaar. (1)
Nijkerk, tussen de Zuiderzee en het buurtschap Appel
Buurtschap Appel
Roelof Bosman (1773-1843) is een smid uit Ermelo, op 28 oktober 1789 in Nijkerk getrouwd met Johanna Brouwer (1773-1843). Hij verstrekt – net als kleermaker Barend Weurman 14 jaar eerder – kredieten en obligaties tegen rente. Als onderpand stelt hij zijn (edel-)metaal, percelen land, geldvordering of erfporties. Door het geleende geld te beleggen verdient hij aanzienlijk meer dan de rente die hij na afloop verschuldigd is. Roelof doet vooral zaken met zijn oom Wijndelt Bosman uit Elburg, aan wie hij een jaar eerder 1000 gulden in onderpand had gegeven, met diens erfportie als onderpand. Johanna Brouwer zal de erfportie van haar ouders weliswaar moeten delen met een jongere zus en broer, maar omdat haar moeder behoort tot het vermogende Veluwse geslacht Van Rompselaar en al 64 jaar oud is, ishet toch een behoorlijke zekerheid.
In de scheepsbetaalrollen van Johan August staat niet langer van Stralsund maar van Nijkerk. Dat betekent dat het niet helemaal toeval is dat hij dit echtpaar kiest om zijn geld aan uit te lenen. Hij woont daadwerkelijk in Nijkerk. Deze Gelderse stad heeft een goede verbinding met en een levendige scheepvaart naar de Zuiderzee en huisvest nogal wat marinevolk. (2)
De naam ’s Lands Schip Brutus wijzigt in september 1806 in ’s Konings Schip Braband. Oorzaak is dat in juni raadspensionaris Rutger Jan Schimmelpenninck het veld heeft moeten ruimen voor Lodewijk Napoleon Bonaparte, de broer van de Franse keizer. De Bataafse Republiek maakt plaats voor het Koninkrijk Holland. Ondanks de naamswijziging van het schip bezuinigt de koning op de marine, tot ongenoegen van zijn broer. Deze durft Engeland niet meer binnen te vallen of een grote zeeslag aan te gaan, maar wel de onderlinge handelsboycot aan te scherpen om de financiering van elkaars oorlog te dwarsbomen. Sinds eind 1806 staat dit bekend als het Continentaal Stelsel. Omdat de Britse vloot de sterkste is pakt die per saldo voor de Nederlandse economie rampzalig uit. Juist omdat Lodewijk Napoleon dat doorziet werkt hij er nauwelijks aan mee.
Het volgende jaar 1807 krijgt Johan August van 15 tot 29 maart verlof om van de Braband van boord te gaan om zijn verhuizing te organiseren. Hij keert namelijk terug van Nijkerk naar Amsterdam, net als zijn schuldenaar Roelof Bosman, die daar de hoef- en rijtuigensmederij Firma R. Bosman & Zn opricht. Hij gaat wonen Op ’t Water (Damrak) bij de Oude Brug. Dat duidt hetzij op de stenen huizen langs de straat, hetzij op de illegaal langs en deels boven het water opgetrokken rij houten huizen. (3)
1. Protocolboek des Ampts Nijkerk van beswaaren, vestenissen, peijndingen en dergelijke Acten, Gelders Archief, Inv 203 Oud Rechterlijke Archieven van het Kwartier van Veluwe II, Het Platteland (H.L. Driessen), 5. De Archieven van de protokolhouders 1675-1811, 7. Nijkerk 1733-1811, 859. Deel 3, 1788-1811 Buurschap Appel, fol 132-133.
2. Confereer-Rolle Brutus nu Braband 1806, Nationaal Archief 2.01.30, Inv 355, fol 10.
3. Confereer-Rolle Braband 1807, NA 2.01.30, Inv 359, fol 10.