Relacja Generała Maierfeldta do króla J[ego] M[oś]ci szwedzkiego o potrzebie z Sassami w Wielkiej Polszcze d[ie] 20 augusti 1704, Biblioteka Ossolińskich rkps 233, s. 74-75.
| Dziś rano około trzeciej przed południem miałem z Sassami pod Poznaniem potrzebę. Sassowie według informatiej więzniow w 6000 ludzi wybranych, tak jazdy jako i infanteriej, na 2000 nawięcej granarietow się rachowało, kawaleriej 4 regimenty a dwa dragoniej było. Kawaleria dla pospiechu infanterią na konie za sobą powsadzała, a całą noc massierowali, żeby nas w obozie naszym przede dniem niegotowych napadli. O tym wszystkim miałem wiadomość, a dla tego takie wziąłem miary, jako w ten czas podobna było tak, jak się zbliżyli, a rozumieli że nas jeszcze koczujących zastaną, należyty odpor zastali, a wszędzie gdzie nas attakować chcieli ustąpić musieli. Ich prawe skrzydło na początku zaraz zmieszało i rozpruszyło się, bo nasze oba skrzydła w ciemności na nie napadszy, i z pułkownikiem Taubą, który z początku toz skrzydło był zgromił złączywszy się wespół na nie tak natarli i na nie wsiedli, że ich wstrzymać niepodobna było, nieprzestając całe za nimi puł mile dązyc, az cale prawe skrzydło znieśli. Tym czasem część Corporis Battaliey z infanterią, którąśmy z Poznania do nas przybrali byli to jest 350 z dwiema działami opuszczone stało, czego przyczyną noc była, bo się wojsko nasze z nieprzyjacielem tak pomieszało było, że ich rozeznać nie mógł. A za tym pułkownik Horn dawszy odpor nieprzyjacielowi, a zebrawszy 5 albo 6 skwadronów infanterią okrył, od której niedaleko stała Infanteria nieprzyjacielska 2 ludzi do których kilka skwadronów z rospuszczonej kawaleriej się złączyło to corpus daleko mocniejsze było niż nasze, które jednak pułkownik Horn jak dzień nastał, attakowawszy kawalerią nieprzyjacielską po kilka razy zniósł, która za infanterią co raz się reiterowała, i od niej obroniona była. Ponieważ tedy większa część, i zgoła wszystko prawie wojsko w pogon za nieprzyjacielem idąc, tak się oddaliło było, że za dnia nie wiedzieć było gdzie kogo szukać. To małe corpus będąc blisko Poznania ku miastu się zbliżało, i tam bez szkody i straty weszło, gdzie ledwo stanęło, jako te wojska, które za pułkownikiem Taubą poszły były, do obozu się wróciły. Co widząc ci w mieście razem wyszli, i wespół na nieprzyjaciela tak mężnie uderzyli, że z obozu większy, jednym pędem do gęstych lasów się udali, i tak z pola ustąpiwszy zwycięstwo nam przyznali. |
Vanmorgen rond drie uur ’s ochtends had ik een aanvaring met Saksen in de buurt van Poznań. Volgens de informatie van gevangenen hadden de Saksen 6.000 man geselecteerd, zowel cavalerie als infanterie, met 2.000 extra grenadiers en 4 regimenten cavalerie en twee dragonders. De infanterie klom gehaast bij de cavalerie op de rug van de paarden, en ze marcheerden de hele nacht door om ons in ons kamp aan te vallen voordat de dag aangebroken was. Ik had informatie over dit alles, en daarom nam ik maatregelen, zoals het in die tijd nog mogelijk was, toen ze naderden, en ze begrepen dat ze ons nog steeds zwervend zouden vinden, ze vonden voldoende weerstand, en waar ze ons ook wilden aanvallen, moesten ze wijken. Hun rechtervleugel raakte aanvankelijk onmiddellijk in de war en verspreidde zich, omdat onze twee vleugels hen in de duisternis aanvielen, en samen met kolonel Taube, die aanvankelijk de vleugel berispte, verenigd en zo sterk aangevallen dat het onmogelijk was om ze te stoppen, zonder op te houden om hen te volgen, volgden ze hen mijlen en mijlen, totdat ze de hele rechtervleugel wegvoerden. Ondertussen werd een deel van de Corporis Battaille met de infanterie, die we vanuit Poznań naar ons toe hadden gehaald, dat wil zeggen 350 man met twee kanonnen, neergelaten, wat werd veroorzaakt door de nacht, omdat ons leger zo met de vijand vermengd was dat we ze niet herkenden. En daarna, kolonel Horn, die de vijand had weerstaan en 5 of 6 squadrons had verzameld, bedekt met infanterie, van waaruit de vijandelijke infanterie vlakbij stond, 2 mensen bij wie verschillende squadrons van de ontbonden cavalerie zich voegden, dit corpus was veel sterker dan de onze, die echter kolonel Horn toen de dag aanbrak, nadat hij de vijandelijke cavalerie verschillende keren had aangevallen, versloeg hij de infanterie, die herhaaldelijk herhaalde en ertegen werd verdedigd. |