Krman

[ 611 ] het sturen naar de tsaristische majesteit van generaal Meijerfelt – een indicatie van het sturen van Meijerfelt al op 8 juli is verkeerd. Meijerfelt zelf verklaart dat de koning hem op 29/9 juni naar de tsaar stuurde. Juli om 18.00 uur ’s morgens en rond 7 uur ging Meijerfelt uit Nove Senarar naar Poltava. Meijerfelt verklaart expliciet dat het doel van zijn reis naar de tsaar was om de vroege vervolging van de koning te dwarsbomen. Integendeel, de Zweedse historicus Einar Carlsson is van mening dat het Krman-rapport fout is, “hoewel het de wijdverbreide overtuiging onder de Zweden weerspiegelt dat de missie van Meijerfelt echt zo’n doel en effect had”.

[ 612 ] Tsaar … ontving generaal Meijerfelt – een beschrijving van deze acceptatie komt niet voor in een van de gebruikte bronnen. Een directe toespraak in het interview van de tsaar met Meijerfelt suggereert dat Krman dit rapport misschien had van Meijerfelt, met wie hij vervolgens van Bendier naar Hongarije reisde.

[ 613 ] liet hem alleen voor een gegeven omkering vrij – volgens de wens van Tsaar, majoor Ivan Ivan Ivanovich Buturlin werd vrijgelaten uit gevangenschap onder Meijerfelt

[ 614 ] Koning Charles … heeft ook enkele Zweden met hem vastgehouden – volgens de logische context had Krman het mis en werd verondersteld om “Russen” te schrijven in plaats van “Zweden”. Er zijn geen aanwijzingen in welke bron dan ook dat Peter als zijn boodschappers naar Karol werd gestuurd door enkele Zweden die Karol had vastgehouden.

Terwijl we herstelden in onze herberg, [ 711 ] zijne koninklijke majesteit, die meneer Meijerfelt naar Zweden wilde sturen via Hongarije en de naburige provincies, werd aan mij herinnerd en verzamelde bij ministers wat voor soort vriendelijkheid zij mij hadden getoond toen ik in het kamp was. En toen ze antwoordden dat ik door de woede van die dagen niet met enige speciale vriendelijkheid was begiftigd, zei de koninklijke majesteit dat het niet goed was gedaan, dat ik – die hij religieus noemde, geleerd, nederig en allemaal liever geduldig dan er een veroorzaakte enige moeilijkheid – ik ben het waard om meer service te verlenen. Dit oordeel van zijne majesteit over mij in zoveel woorden onthulde mij – mij in hetzelfde uur ontmoet – de heer Klingenstierna, de procureur van de Koninklijke Kamer en voor de kennis van de Turkse taal voor de koning destijds zeer waardevol, en beval mij een goede geest te zijn.

De volgende dag, 19 augustus, gaf Mr. Meijerfelt opdracht naar mij te zoeken en toen ze me vonden, nodigde hij me naar hem uit. Zodra ik de man benaderde, zegt hij: “Misschien is je vruchtbaarheid gekomen, ik ben de kostbaarste gast.” Mr. Klingenstierna was ook aanwezig, en ze vertelden me allebei over de aanstaande reis naar Hongarije, predikende me om klaar te zijn voor morgen, en zij vermanen mij niet te vertrekken, de koning groeten, want zijne majesteit zal mij goed zijn. De heer Meijerfelt onderbrak echter dat hij al met de koning had gesproken over zijn komst en dat hij de koning onmiddellijk zou bezoeken en om een ​​publiek zou vragen. We staan ​​op van de tafel en volgen Mr. Meijerfelt, krassend voor de zwelling van mijn voeten, waarvan ik nog niet helemaal vrij ben geweest.

Terwijl de heer Meijerfelt al meer dan een uur met de koning praat, ben ik met de heer Düben, commandant van het koninklijk hof, en heb ik verschillende dingen met hem besproken, geëerd door verschillende uitingen van gelukzaligheid. Dan, wanneer de heer Meijerfelt uit de koning komt, word ik geroepen en naar de koning geleid, in de Turkse rust, waartoe ik waarschijnlijk op deze manier heb gesproken:

De slimste en krachtigste koning, mijnheer, mijnheer meest gracieuze!Het zal uw allerheiligste majesteit bekend zijn dat het nu precies een jaar is dat ik in het kamp van uw geheiligde majesteit ben geweest. En hoewel de geheime ministers van uw Majesteit me hebben gewaarschuwd om naar het Moskou-volk te gaan en een veilige doorgang wilden aanvragen, wilde ik dat niet alleen doen om constant respect en het meest bescheiden respect van mijn en het Hongaarse volk te tonen aan uw Majesteit.

Omdat ik vandaag echter begrijp dat de barmhartige wil van uw meest heilige majesteit deze is: laat me generaal Meijerfelt vergezellen naar Hongarije, ik wilde niet weggaan, uw majesteit niet begroeten. Ik bied daarom mijn majestueuze dankbaarheid aan uwe majesteit voor de meest genadige beslissing van onze verzoeken, voor het bieden van deze gelegenheid om terug te keren naar mijn superieuren, en voor honderd talers, onlangs aan mij, die zich voorbereiden op terugkeer naar mijn thuisland, verleend aan graaf Piper. Moge de meest welwillende God de meest genereuze beloning van uw grote genade voor uw koninklijke majesteit belonen, uw majesteit herstellen naar uw vroegere gezondheid en u gelukkig maken zodat het zijn huidige ongeval kan doorstaan ​​met zijn moedige en heldhaftige geest, gebaseerd op de barmhartige wil van God goedheid, en geloof er vast in dat dit ongeval, ingevoegd na de voortdurende opeenvolging van overwinningen, de meest bekende gelegenheid zal zijn om heroïsche deugd te ontwikkelen, dat zelfs de grootste ellende de beroemdste, de meest gekwelde maakt, zodat uw majesteit zich spoedig van mij en de onze bewust wordt evangelische staten Ik mis geen religieuze gebeden om te vragen.

Nu, Uwe Majesteit, ik beveel Gods genade, steeds opnieuw smekend, Uwe Majesteit om genadig onze gemartelde evangelische staten te herinneren en, als er iets is dat aan hen zou kunnen worden overgelaten, genadig achter te laten; ze zijn zeker zo soulvol voor je majesteit dat ik weet dat ze zichzelf de taken van hun grootste geluk zullen beschouwen als ze bij elke gelegenheid die dankbaar is, dankbaarheid aan je majesteit kunnen tonen.

Zijne koninklijke majesteit antwoordde dat hij me bedankte voor mijn religieuze wensen en bewezen dienst; er is niets dat onze staten meer kan nalaten, maar hij belooft zijn genade aan hen.

Toen ik dit hoorde, begon ik mijn verzoek in te dienen om de vrijlating van de heer Hermelin te bespoedigen en ik wilde op de voeten van zijne majesteit vallen om hem te redden. Toen zijne majesteit het verzoek hoorde, vroeg hij wie ik meenam. En toen ze Hermelina hoorde spreken, wilde ze weten waarom ik hem smeekte om vernederd te worden.

Ik antwoordde dat ik daarom tussenbeide kom voor deze man, want ik weet veilig dat hij religieus is en graag de evangelische religie wil beveiligen, en niet alleen zijn meest heilige majesteit, maar ook de mensen die hartelijk aan ons zijn toegewijd. Zijne majesteit antwoordde: “Als hij leeft, als hij leeft, zullen we hem veilig zo snel mogelijk bevrijden.” Toen, hem dankend voor deze genade, bevrijdde zijn majesteit, ondersteund door mijn handen, mijn lichaam, mij van haar opgewekte gezicht.

Ik ging terug naar de herberg met Mr. Pohorský – die, ik weet niet om welke reden, niet uit de hal kwam voor een glimp van de koning – en met welke snelheid het kon worden gedaan, zorgden we voor de reisbehoeften en de Jood bracht ons onverwacht een tartaarmerrie we hebben verkregen, betalen twaalf talenten en zonder lange en valse woorden.

Rond middernacht verwees de secretaris van de heer Meijerfelt, Bardili, mij zeer veel gezondheid door de heer Düben, meester van het koninklijk hof, en legde een zak geld voor mij in handen die bestemd was voor mijn reis in opdracht van de Koninklijke Majesteit. Ik was verbaasd over de boodschapper van het onverwachte, en ik kon zelfs geen persoon in de dikke duisternis kennen, maar toen hij de dank hoorde, vertrok hij onmiddellijk.

Toen de dag aanbrak, begon ik met de heer Pohorski te praten, bezig rond de wagen en paarden, om te spreken over de goddelijke voorzienigheid, die perfect werd onthuld aan mij, nu in slaap, en eerder vaker, aan haar wantrouwende en wantrouwende, en zijn filosofische reden, en , Ik stopte een zak vol dikke tenen en liet het voelen; toen hij hem zag, schrok hij om de verbazing te vertellen hoeveel het bevatte, maar ik leg het terug op de verplichte overweging van goddelijke voorzienigheid en overgave. Als we de dienaren van de heer Meijerfelt onmiddellijk op de weg zien, zijn we in naam van de Heer oneindig blij om een ​​reis naar het zoete vaderland te maken, zoals Joden die met zoveel vreugde terugkeren uit de Babylonische ballingschap [ 713 ] dat ze gelukkig leken te zijn ze dromen gewoon.

Het was de dag van 20 augustus, bij het aanbreken van de dag vertrokken we [ 714], en op 22 augustus kwamen we rond 16.00 uur aan in de stad Iaa, vijfentwintig uur en evenveel mijlen. Zo groot was de drukte van generaal Meijerfelt. Bijna twee mijl van de stad Iasi moest een verre bevaarbare rivier, de Rod genoemd, met een boot worden overwonnen. Het rijst op uit de Karpaten direct tegenover de Marmara-stoel, steekt het Galicische land over en neemt toe met de Cheremoš-rivier en de Moldava-rivier [ 715 ] dieper dan de speer, stroomt snel en irrigeert tussen de oevers.

Ia is een stad tussen heuvels, met een buitengewoon en goed versterkt klooster op de aangrenzende heuvel [ 716 ], die het uiterlijk van een kasteel voorstelt, maar de stad zelf is langwerpig, met kleine houten huizen, met de residentie van de hertog, niet te onderscheiden van anderen. De hertog van Moldavië, bekend als de “huishouder”, heette Michal Voda Rakovica, [ 717 ] die, toen hij een brief ontving van een bender bass, een vat wijn en koopwaar naar de heer Meijerfelt stuurde en twee kapiteins begeleidde met vierentwintig soldaten. dat er geen gevaar meer is omdat hij onlangs de Moldavische heuvels van de bandieten heeft opgeruimd. Naast deze zesentwintig mensen, in Bender, kregen we een Turkse kapitein, aga genaamd, die in het dorp voor eten, drinken en verse paarden zorgde.

Op 23 augustus vertrokken we van hier en op 25 bereikten we Sučava, ongeveer vijftien mijl verderop. Overal langs deze weg zagen we twee of drie dorpen, integendeel de meest verlaten woestenij, ontdaan van stenen en hout. De dorpen en dorpen van Polen, Litouwen en Oekraïne, of Kozakie, zijn bijna allemaal hout en kunnen heel gemakkelijk alle gebouwde plaatsen verbranden en zo groot is de ontbering van al deze landen en de stenen die in het Prinsdom Noord-Ierland niet eens een paar goud zullen krijgen één rots, zelfs als u twintig of dertig mijlen aflegt. We zagen daar ook zelden verbrande stenen. In Moldavië, dat dichter bij de heuvel ligt, niet zonder bewondering, hebben we echter stenen bruggen gezien die, volgens de Turkenorde, zelfs de kleinste rivieren overspanden.

Sučava ligt vijftien mijl van Jas, en uit het oosten heeft het een kasteel, dat ooit goed was versterkt, maar toen het onder de Turkse wet viel, werd het van alle kanten opgebroken. Ze genoot ook van de kerk, ongeveer vijftien, meestal verlaten en ingestort, evenals een herenhuis gebouwd van steen. Bijna alle andere huizen zijn van hout, of die ooit steen waren, liggen in de ruïnes. Uit angst voor rebellie willen de Turken geen kastelen in deze regio hebben. De positie van de hertog van Moldavië zelf is echter ellendig, omdat geen dag veilig is voor zijn mede-westerlingen. Als een van hen de Clear Ottoman Port veel meer belooft dan de vastgestelde vergoeding, zullen ze de rang en rechten van de hertog bereiken en, in aanwezigheid van hun voorganger, het script dat hem door Jasna Porta is gegeven, uitdrijven en al zijn bezittingen in beslag nemen.

Van Sučava verhuisden we naar Kimpulung en kwamen daar de volgende dag aan, 26 augustus. [ 719 ] Het is een stad gelegen aan de voet van de Moldovische heuvels, beginnend in Hongarije en zich uitstrekkend naar de Zwarte Zee, maar niet zo hoog als hier. We zijn echter opmerkelijk getoond door door de Moldavische woestenij te gaan en de naam van de Karpaten te behouden. Hoe dichter we bij Sučava waren, hoe meer ze kwamen opdagen, en omdat ze zich ook in de breedte verspreidden, konden we in twee richtingen naar hen toe komen en ons grasbedden geven, en we vragen ons af: veilig. Onder de heuvels zijn verschillende herbergen, vanwege reizigers gebouwd in de buurt van de kasteelweg, waarin wijn, cognac, brood, kaas en boomfruit werden gevonden. Kimpulung heeft echter veel huizen, artistiek gemaakt van sparren, evenals kopers van Ruthenians die verschillende goederen importeren uit Polen en Transsylvanië.

Tot dusver is meneer Meijerfelt zeer geraadpleegd of hij zich een weg zou moeten banen door Transsylvanië of door de Moldavische heuvels; echter, bang dat de keizerlijke mannen die Transsylvanië met hun bemanningen vasthielden, hem niet zouden vasthouden totdat hij toestemming kreeg om vrij door Wenen te gaan en zijn weg door de heuvels te kiezen. Tegelijkertijd kwam hier een student, Samuel Meiss, een Transsylvanië uit Hermannstadt, [ 721 ]terugkerend van de academies naar zijn thuisland door Polen, en was de grondlegger en adviseur om geen zeer smalle en steile wegen naar Transylvanië te nemen. ruiters konden nauwelijks overwinnen. Hoewel het niet mogelijk was om door te gaan met auto’s, zelfs niet door de Moldavische heuvels, en we onze onderdelen hier tegen een lage prijs moesten verkopen, zouden we de onderdelen weggooien. Voor ons, gekocht voor zes Rijngoud, konden we nauwelijks meer dan één zadel bereiken, houten en kaal en waar, met veel verzoeken.

Nu alle zesentwintig mensen eindelijk zijn verzameld [ 722 ]om ons te begeleiden, en de Turkse aga beval om verse paarden uit de smokkelaars van Kimpulun te halen, eerst los te laten, weggevoerd waar ze maar konden grijpen, aan boord van onze weg en de rivier Moldova oversteken meer dan een dag eerder bevinden ze zich tussen Sučava en Kimpulung, waar ze ons tien keer aanbood om over te steken. En om te voorkomen dat we vaker tegen de bergstroom moesten vechten, [ 723 ]moesten we paden kiezen en prte, stapten over een steile heuvel met meer geiten dan paarden.

Al snel beklommen we een hoge heuvel waaruit een andere, een grotere, wiens nok als we passeerden, mijn paard, anders heel sterk, twee of drie keer gedraaid, uit elkaar gedraaid voor veel uitputting. Toen we onze paarden een uur rustten, krabben we onszelf op de hoogste berg en rusten we na zonsondergang onder dennentakken, die we hebben versterkt met de meest hardnekkige, tweedaagse regenbui door regenjassen en tapijten, maar een ijdele inspanning omdat al onze kleding waren doorweekt met deze dag- en nachtregeners en de uitgeputte paarden profiteerden veel meer.

Met de eerste dageraad naderen we de hogere heuvel van alle anderen, en totdat we denken dat er niets meer is nadat het voorbij is, zie, we zullen een andere zien vanaf de eerste steiler, en we hebben al gedacht dat we de wolkengrens zullen raken.

Afgezien van de voortdurende stortbui waren er nog andere moeilijkheden. Waar onze heuvels de hoogste waren, waren we bang voor outlaws, maar we geloofden dat ze bang waren door een aantal reizigers en dat ze weggingen naar de schaduwrijke bergen toen ze kwamen opdagen voor hun leidende bewakers om onze gidsen te zien. Op deze hoge heuvels was ons pad gehuld [ 726 ] met schaduwrijke hoogste bomen om de aanval van de vijand uit te stellen; de benen van de paarden die naar de ene kant liepen en de andere de kuilen uitgraven en vervolgens met water vulden, en de paarden, ergens anders tot hun knieën, werden ertoe gebracht om in hen op te stijgen, omdat ze geloofden dat deze kuilen, op dezelfde afstand opgegraven, gekruist waren, of ze wilden ze omzeilen, ze moesten over de toppen van dikke bomen springen, of ze liepen in schaduwrijke struiken. Maar waar noch een put noch een hoge boom was, waren er zeker enkele van de moeilijkste om de kei te overwinnen. Toen onze gidsen niet konden klauteren, op hun paarden rijdend, waren ze meer gesleept dan ze liepen, met behulp van paardenstaarten om te helpen; maar zelfs zonder het leven in gevaar te brengen, was het niet veilig om voor langere afstand van anderen weg te gaan.

Op de bergkammen van deze bergen ontmoetten we verschillende kuruc, [ 727 ]gestuurd naar een Moldavische boer die ons instrueerde over de stand van zaken in hun thuisland.

Waar we echter moesten afdalen in de valleien van Marmaros, daalden deze even steil af als nauwelijks daken van huizen; om het te overwinnen, moesten we heen en weer gaan, en als het in zo’n plotselinge plotselingheid niet toegestaan ​​was om van paarden af ​​te komen, geloof ik, verzwakt door de langdurige dysenterie en steilheid van de weg. met zijn Zweedse zadel, zonder staartriem, reed hij naar het hoofd van het paard, hoewel ik een goedgordelzadel had. Ik werd echter bijgestaan ​​door een paar mannen, aangemoedigd door vooraf afgetrokken groschen.

Toen we al deze moeilijkheden hadden overwonnen, stroomde een gemorste en behoorlijk diepe stroom door ons [ 729 ] die, toen we heel vaak passeerden, de Marmara-bodem bereikten, waar we een bewaker van Rakoczi-soldaten vonden, van wie een de ruiter had van tevoren onze aankomst aangekondigd en haastte zich naar het dorp Borshch, waar ik een voorhoede moest doen met Pohorsky en onze vier Wallachiërs.

En dit zijn dus de Moldavische heuvels, die Polen scheiden van Transsylvanië, omsloten door aaneengesloten zeer hoge en zeer steile ruggen die bijna uit de zeer Zwarte Zee opstijgen en worden gebogen door verschillende bochten naar Hongarije, terwijl hun valleien worden herleefd door talloze kreken die gedenkwaardig zijn. kouder water, maar ook een stroom water, die grotere stenen en bomen sleept en tussen zeer hoge heuvels loopt – en dit zijn gedenkwaardige wegen, steile en drukke dichte struiken, en daarom zijn er waterpassages die niet gemakkelijk in de ogen vallen.

Er is gemeld dat de bergkammen van deze bergen zo koud zijn dat ze nauwelijks toelaten dat sneeuwherders elkaar gedurende twee maanden, minder dan twee maanden, solderen. Ik kan ze niet voldoende weergeven met pen en tong, en om ze te overwinnen, zou ik willen dat het geiten waren in plaats van christelijke mensen, maar wilde geiten of honden, Turken en wijnstokken, of veroordeelde dood veroordeeld; Ik dank God, want ik heb ze met behulp van zichzelf in twee volle dagen overtroffen, op dezelfde dag van mijn lichamelijke verjaardag, op 28 augustus [ 731 ], die ik zesenveertig jaar van mijn leeftijd, maar zevenenveertig koos. Zeker als de dag van mijn geboorte was voor de Tataarse inval. 1663 [ 732 ] en de verwoesting van de troon van Trencin door vuur en het zwaard van mij, geboren op de vlucht, erg gevaarlijk en bijna fataal, dus zelfs deze dag was gevaarlijk voor zoveel ongelukken en herinnerde me mijn hele leven.

In het dorp Borsi wees de kapitein van de plaats ons verschillende huizen toe, waarin we wachtten op verdere bevelen van de heer Podzupan [ 733 ], aan wie de heer Pohorsky was gestuurd. De volgende dag arriveerde de bediende, die twee flessen goede wijn bracht, wiens verslinding, geassocieerd met Hongaars eten en gezondere lucht, me volledig vrijspeelde en me bevrijdde van mijn dysenterie tot de buitengewone verbazing van generaal Meijerfelt, voor meer zuur voedsel, dan kaas gekookt in melk en de Hongaarse bryndza verdreef de kracht van de ziekte waarvan hij geloofde dat deze kon worden teruggedreven door de tegenovergestelde methode, altijd volgens mijn Bender’s belofte, mij en mijn metgezel aan mijn tafel, versierd met zoete saus, suiker en rozijnen, en dwong zelfs om tegen te trouwen zoetere dingen.

Op 30 augustus, volgens het bevel van de heer Podžupan, die vervolgens in het landhuis verbleef en daarom zijn afwezigheid rechtvaardigde, was onze gids de minister [ 735 ] na de vrijlating van de eerste leiders, van wie de bender aga twintig dukaten ontving als compensatie voor zijn pensioen en trouwe diensten. , [ 736 ] één paar geweren en één artistiek gemaakt Engels horloge, maar Moldovische Murza ontving tien dukaten van dezelfde Mr. Meijerfelt, een jood, die talenkennis bij de Bender Agu had, ontving acht gouden munten, [ 737 ] deandere vierentwintig mannen [ 738 ] ze kregen elk drie dikke tenen, en dus kregen ze allemaal ongeveer driehonderd rhen goud, behalve een horloge dat minstens veertig talers kostte, en wapens die nauwelijks voor tien talers konden worden gekocht. De dienaar, die ons een halve dag vergezelde, kreeg twee goud, maar stelde in zijn plaats een van de samenzwerende kameraden van de beroemde Marmaroska aan, die ons naar de hooggeboren undercloop leidde, wachtend op de komst van de heer Meijerfelt in Siget, vijf mijl van Bors.

Deze mijlen [ 739 ] waren zo groot dat, hoewel we begin 31 augustus waren vertrokken en de diepe nacht in waren gegaan, [ 740 ], we geen drie mijl konden maken, paarden staken, en de volgende dag in Sigeto aankwamen, 1 September, rond negen uur ’s ochtends. De heer Podzupan Frantisek Darvay ontving ons heel eerlijk en we brachten deze dag hier door. Het viel op de veertiende zondag van de Drie-eenheid, waarin de jeugd van de gereformeerde religie de gehoorzame heer Meijerfelt eerde met zingen en korte schuldgevoelens en zes talenten van hem ontving. In de Hongaarse taal presenteerde ze slechts twee verzen uit Davids Psalter, met een verhoogde en langzamere stem, met de gebruikelijke hervormde woorden, en voegde een paar Latijnse woorden toe waarop de heer Meijerfelt antwoordde door mijn interpretatie.

Op 2 september [ 741 ] nam de bemanning van de heer Meijerfelt zijn koets en bracht hem naar zijn adellijke herenhuis in het dorp Vajnag, [ 742 ] toen we de beroemdste Hongaarse rivier Tisza, in het Latijn, overstaken naar Tibiscus. In dit dorp werden we ontvangen door de waardigste dienaar van het avondmaal, aan wie de heer Meijerfelt mevrouw Darvaycka een gouden ring gaf, onderbroken door het portret [ 743 ] van zijn koning Karel.

Er waren verschillende expats uit Seven, [ 744 ] onder wie de heer Ján Areltt, Saksisch in Sas, een bureaucraat burgher, [ 745 ]een vertrouwenspersoon van de slimste Prins van Zeven, Francis Rákóczi. Met de heer Meijerfelt begroetten we ook graaf Michael Mikeš de Záboľ, Sikula [ 746 ] en generaal, en ik ontmoette graaf John Bethlen, die uit een oude Bethlen-familie kwam en, net als Areltt, een serieuze, geleerde man en zijn oude leeftijd is siert deugd. Areltt was zeer tevreden met mijn komst en administratie en smeekte me om mijn vriendschap met brieven voort te zetten.

Op 3 september, toen we de commissaris ontvingen, [ 747 ]vertrokken we van de ondergeroofde man en lunchten in de stad Khust, die een heersend kasteel heeft op de hogere heuvel van de stad, en valt onder de wet van Marmaros. de krukken werden gescheiden van Hongarije [ 748 ] door het recht van wapen, en genieten tot op de dag van vandaag de titel: meesters van delen van het Koninkrijk Hongarije.

Historici noemen deze ontlasting Marmatia, die het begin van Tis vormt en genieten van zoutmijnen waarin het marmerachtige zout [ 749 ] wordt gedolven, in een zodanige hoeveelheid dat het genoeg zou zijn voor de hele Scythia. [ 750 ] Er wordt ook gezegd dat in deze mijnen het zout verhardt tot de meest artistieke vorm van amforen, kommen, zoutvaatjes en andere bruikbare containers. Vandaag, na de Tisza, wordt het Marmara-zout getransporteerd naar Tokaj en naar door de Turkse overheid erkende regio’s, en ook naar verschillende delen van Hongarije, waardoor het jaarlijkse inkomen van deze mijnen aan de Prins van Zeven kan worden beoordeeld.

Tegelijkertijd vielen de keizerlijke stad Zeven binnen, gesproken door Nagy Bánya, [ 751 ] genietend van de beste goudmijnen, en toen ze de lokale burgemeester en pastoor van de gereformeerde religie namen, keerden ze terug naar die van hen in Bystrice. maar ze waren nauwelijks vier mijl verwijderd van Banya, namen ze gevangen.

Op 3 september kwamen we echter aan in een dorp [ 752 ]twee mijl van Khust, verlaten door bewoners voor dagelijkse uitgaven aan een vervagend leger. Op 4 september wachtten we niet op een geavanceerde dag, en eerst kwamen we naar Királyháza, [ 753 ] waar we het Nyaláb-kasteel zagen liggen, [ 754 ] van waar we aankwamen in Nagy Szölös, [ 755 ] wiens inwoners dachten dat we keizerlijke soldaten waren terwijl ze Transsylvanië vasthielden, verzamelden ze hun rugzakken en probeerden ze naar de naburige bergen te vluchten. Hier hebben we geluncht met een notaris en ons verfrist van een weduwe van Perényička [ 756 ] gestuurd door twee flessen goede wijn, zelfs de zoetste druiven, ook frambozen en perziken die onze Meijerfelt nog nooit eerder had gezien.

In deze stad zijn de kostbare herenhuizen van de oversten van de Perényi, afstammelingen van de Peter Perényi [ 757 ], die de eerste beschermheilige van de protestanten van Hongarije was en, met zijn palatine achting in het vroege begin van de hervorming van Luther, de protestantse affaire in zijn landgoederen zeer steunde.

Reeds in Nagy Szölös hebben we veel wijngaarden gezien, maar de vorst van de afgelopen winter is zo erg geweest dat veel wijnstokken zijn opgedroogd en op veel plaatsen geen of niets of weinig druiven konden opleveren. Rond de zonsondergang kwamen we aan in een dorp [ 758 ] dat onder een heuvel lag, en toen de nacht op 5 septemberoverging, werd ik, met de secretaris van de heer Pohorský en Meijerfelt, Bardili genoemd, van tevoren naar Mukachevo gestuurd om de prins te vragen de duidelijkheid van de veilige [overgang].

*

Vertaling door Olof Hermelin in een handgeschreven brief gericht aan Daniel Krman, gebonden tussen de 412e en 413e pagina’s van Itineraria.

*

Meest waardige en meest natuurlijke heer!

Het is niet eenvoudig om de reden te vinden waarom onze kolonel [ 759 ] u niet zou toelaten, bereid en bereid om alles tegelijkertijd te dragen. Ik vermoed dat er iets is dat tot nu toe niet kon worden vervaagd. Tot nu toe heb ik spijt van uw deal: en ik wou dat ik het kon verzachten! Hier zal het moeilijk voor je zijn om de escort te krijgen voordat de kolonel terugkeert. Ze denken dat wanneer je dit onderzoek doet, je je weg veiliger zult maken. Het is waar dat het vervelend is om die tijd te wachten: maar ik zie dat er nauwelijks ander advies is. Zolang de Zaporizi’s hun bemanning op de Dnjepr houden, hoop ik dat de overtocht altijd vrij zal zijn; maar zonder de juiste begeleiders aan de woestenij van de vlakte beginnen, zal zwaar onoplettend zijn. Deze zijn dertig kilometer lang afgelegd totdat de rivier de Bugu arriveert, vanwaar de reis naar Moldavië drie dagen duurt. Zeker een enorme afstand, zelfs als het rechtdoor gaat. Waarvan, wanneer het nodig wordt om vaker te bewegen om onzekere of minder betrouwbare plaatsen te vermijden, de inspanning zal verdubbelen. Ik wil u echter verzekeren dat ik alle hulp zal geven die ik wens om uw wensen te behagen; hoewel ik nog steeds niet zie wat ik hieraan kan doen. Wees gezond.

De meest waardige naam is de meest respectvolle dienaar Olof Hermelin

Gedaan te Budašín, op 17 april 1709.

Omgekeerd adres:

De meest waardige en meest natuurlijke man, de heer Daniel Kerman, de opzichter van de evangelische kerken in Hongarije, de meest gerespecteerde.

[ 711 ] Terwijl we herstelden in onze herberg – volgens het begin van de volgende paragraaf: “De volgende dag, 9 augustus”, valt de volgende dag hier op 8 augustus.

[ 712 ] voor honderd talers, onlangs voor mij … verleend door graaf Piper – dit is het geschenk dat Krman ontving op 10 april 1709

[ 713 ] vergelijkbaar met Joden die terugkeren uit de Babylonische ballingschap – een toespeling op vers 1 en 2 van Psalm 126, die de vreugde van het Joodse volk uitdrukken over hun terugkeer uit de Babylonische ballingschap. 538 v.Chr., De Perzische heerser Cyrus toegestaan

[ 714 ] Het was de dag van 20 augustus, bij het ochtendgloren dat we vertrokken – deze zin begint met de tiendaagse mars van Krman (20-29 augustus), waar het konvooi Meijerfelt meer dan 400 km is gepasseerd. In het kort is het verloop van de reis van Bendier naar Jasy volgens Bardili als volgt: op 10 augustus trokken ze door twee dorpen, en op de derde brachten ze de nacht door op het gras in de open lucht; 21 augustus vertrok om 16.00 uur ’s morgens vonden ze geen dorp,’ s middags rustten ze in een eenzame herberg en vervolgden hun reis tot 7 uur ’s ochtends. ’s avonds sliepen ze in de bergen bij de beek; Op 22 augustus vertrokken ze vroeg in de ochtend, kwamen rond 12 uur aan in Prut en in de middag kwamen ze aan in Jasy, waar ze de nacht doorbrachten.

[ 715 ] neemt toe met de rivier de Čeremoš en de rivier Moldava – de rivier de Čeremoš vormde de grens tussen Bukovina en Galicië; Moldava is geen zijrivier van de Rod, maar een Seret

[ 716 ] op de aangrenzende heuvel heeft een ongewoon en goed versterkt klooster – het is een klooster-fort van Cetăţuia, gebouwd r. 1672, rijk aan kunst en bouwmonumenten

[ 717 ] Hertog van Moldavië … had de naam Michal Voda Rakovica – Water is de titel van de hertog; Rakovica voor het vermoeden dat hij contacten had met de Russen, was al beroofd van rang r. 1709

[ 718 ] benoemde twee kapiteins met vierentwintig soldaten om te escorteren – deze indicatie van Krman klopt niet. Hier telt Krman 20 Zweedse soldaten en hun kapitein, die tot het konvooi van Bendier behoorden, met 4 Wallachiërs en hun kapitein, die het konvooi in Jasy voltooiden, en creëert zo een valse indicatie, alsof deze hele parade door Rakovica in Jasy werd opgezet. De kern van het konvooi was een korps van 13 leden, bestaande uit: 1. majoor generaal Meijerfelt, 2. Johan Löwenheim, rechter-generaal, 3. Kristian Binnet, wachtkapitein, 4. JW Bardili, Meijerfelt secretaris, 5. Jakub Vallrave, Royal Drabant, 6. Kristian Oxhufvud, Royal Drabant, 7. Robert Gustav Frahser, Dragoon Captain of Hjelm’s Regiment, 8. Frederick Arnkiel, Sergeant of Örnstedt’s Regiment, 9. Peter Rydell, Preacher of the Court, 10. Peterson, Captain of the Royal Dragons, 11. Karol Piper, Captain of the Västmanland Regiment 12. Johan de Gerten, kolonel van het Smaland-regiment, 13. Aron Holm, rechter van hetzelfde regiment. Dit korps werd vergezeld door 20 reguliere soldaten onder leiding van een kapitein, terwijl een gids werd vergezeld door bender bass agu met een tolk en uiteindelijk de passagiers Krman en Pohorský waren, dat wil zeggen in totaal 38 mensen. Bij deze entourage voegde Rakovica zich bij de kapitein.

[ 719 ] We verhuisden van Sučava naar Kimpulung en kwamen de volgende dag aan, 16 augustus – vandaag: Câmpulung Moldovenesc. Het konvooi op 25 augustus reisde door Sučava en bleef er alleen achter.

[ 720 ] De heer Meijerfelt is tot nu toe zeer geraadpleegd – er was een bijeenkomst in Kimpulung waar verder kon worden gereisd. Vanuit Kimpulung was het mogelijk om via de Borgoprundpas naar Transsylvanië te komen, maar het konvooi koos ervoor om de Stiolpas over te steken, liggend op een hoogte van 1418 meter boven zeeniveau.

[ 721 ] student … uit Hermanstadt – de huidige Sibiu

[ 722 ] Nu alle zesentwintig mensen zich eindelijk hebben verzameld – deze woorden beginnen de gebeurtenissen van 17 augustus

Om te voorkomen dat je vaker tegen de torrent moet vechten , beginnen deze woorden met een beschrijving van het verhaal op 28 augustus, hoewel Krman alleen de eerste dageraad van de dag op de volgende pagina vermeldt.

[ 724 ] Na zonsondergang rusten we onder dennentakken – aankomst in het zadel van Stiol Pass

[ 725 ] Waar onze heuvels het hoogst waren, vreesden we boeven – deze hele zin, evenals de vorige paragraaf, beginnend met de woorden “First Dawn”, beschrijft niet de gebeurtenissen van de dag na de nacht onder de dennentakken, maar is een voorbeeld van Krman’s extra terugkeer. naar de reeds beschreven evenementen

[ 726 ] Op deze hoge heuvels was ons pad ingekort – obstakels op de weg, met name keien en kuilen met paardenkuilen, teruggeroepen door Bardili na een nacht op het zadel van de pas terwijl deze afdaalt uit de bergen. Dienovereenkomstig zou de stelling van deze Krman al deel uitmaken van het verhaal van 29 augustus, terwijl de volgende zin spreekt van een steile klim, die van het verhaal van 28 augustus. Omdat het konvooi echter op 28 augustus zowel de beklimmingen als de afdalingen moest overwinnen, is het even mogelijk dat dit keer niet Krman, maar Bardili de waarnemingen van de vorige dag naar de volgende verzendt.

[ 727 ] Op de bergkammen van deze bergen hebben we verschillende kurucs ontmoet – ze ontmoet op de dag van opstijging (28 augustus) door Bardili aan het begin van de dag, op de eerste bergrug die ze bereikten vanuit de vallei van de rivier Bistriţa en waarop de berg zich opende en schrijft: “We hebben een paar Uhrov ontmoet, die we niet als de beste beschouwden, maar ons een goed antwoord gaven op onze vragen over waar ze zijn en waar ze naartoe gaan van Hongarije naar Moldavië.” hij zag, en legt uit waarom de inwoners hier schapen drijven. Krman was geen herder en daarom vermeldt hij het niet.

[ 728 ] Waar we echter moesten afdalen in de valleien van Marmaros – deze zin begint het verhaal van 29 augustus

[ 729 ] rende op ons af … een behoorlijk diepe stroom – het is de rivier Vişaul

[ 730 ] waar we de bewaker van de Rakoczi-soldaten vonden – volgens de inzending van Krman bleef het hele konvooi na de ontmoeting met de Rakoczi-bewaker op weg naar Borsh nadat de kapitein in Borsh de boodschapper had teruggestuurd met toestemming om Borsh binnen te gaan

[ 731 ] Op de dag van zijn lichamelijke verjaardagen, 18 augustus, zijn deze woorden de meest betrouwbare indicatie van de geboortedatum van Krman; lichamelijke verjaardagen moeten worden opgevat als verjaardagen in tegenstelling tot “geestelijke verjaardagen”, dat wil zeggen de dag van de doop, die 2 september was. 1663

[ 732 ] Tandsteenval r. 1663 – meer in detail in de biografie van Daniel Krman

[ 733 ] we wachtten op verdere bevelen van de ondergeroofde – deze ondergeroofde was František Darvay, die, als een aanhanger van Rákóczi, ondergeroofd werd van de Marmarošská stolica r. 1706. Aangenomen kan worden dat Krman met Pohorský en Gelding aan het begin van de middag naar Borsh kwamen, waar ze hoorden dat de podžupan zich net in Slúžnovské bevindt, dwz in de provinciehoofdstad, en omdat de komst van het Zweedse konvooi een ernstige gebeurtenis was, volgde Pohorský onmiddellijk het pad van podžupan. Deze informatie beëindigt de beschrijving van de gebeurtenissen op 19 augustus in de inzending van Krman.

[ 734 ] De volgende dag arriveerde een bediende – dat wil zeggen een administratief bediende in de oude stoel en het graafschap

[ 735 ] Op 30 augustus … was onze gids degene die diende – in deze zin kon het woord “gids” niet letterlijk worden begrepen, maar in de zin van “voogd” die “alle hoffelijkheid toonde aan buitenlanders, hun aankomst aan de onderbuik aankondigde en hen bestelde gemeenten toonden alle mogelijke steun en zorgden voor een veilige en gratis escort ”. De vergoeding die hij ontving, betaalde voor een halve dag van deze diensten en niet voor een halve dag van de escort.

[ 736 ] Moldavische murza ontving echter … tien dukaten – als het cijfer van deze Krman correct is, kan worden geconcludeerd op basis van de hoeveelheid beloning dat deze murza met een konvooi van Jasy ging en dat Bardilim de uitwisseling van gidsen in Sučava en Kimpulung noemde alleen de vier Wallachiërs betrof.

[ 737 ] een Jood … ontving acht gouden munten – dukaten; veldkantoor van Karel XII. op Turks grondgebied werkten verschillende tolken – Joden

[ 738 ] De andere vierentwintig mannen … – Krman klampt zich vast aan zijn vorige figuur, die we beschouwen als de som van het aantal Wallachiërs met het aantal Zweedse gewone soldaten.

[ 739 ] Deze mijlen waren zo groot – boven de grootte van deze mijlen pauzeert Bardili, en net als Krman zeggen ze dat ze die dag niet meer dan drie mijl hebben afgelegd. Deze afstand werd gemarkeerd door mijlpalen volgens de oude Hongaarse koers, waarbij één Hongaarse mijl gelijk was aan twee Duitse.

[ 740 ] ging de diepe nacht in – Bardili meldt dat ze 10 uur door Targumen (rum.: Dragomireşti) reisden, ’s nachts in een niet genoemd dorp

[ 741 ] Op 2 september – Krman’s presentatie wekt de indruk dat alle gebeurtenissen beschreven in de twee paragrafen tot de woorden “Op 3september…” plaatsvonden in Vajnag. Volgens Bardili lijkt het echter dat het bezoek en bezoek van generaal Mikeš aan graaf Bethlen plaatsvond vóór de middagboot die Tisza oversteeg, op weg van Sigetz naar het kompas in Tachev, meer dan 25 km van Sigetz.

[ 742 ] in het dorp Vajnag – de huidige naam van dit dorp, gelegen op ongeveer 4 km ten noordoosten van het dorp Buština in de regio Transcarpathian van de Oekraïense SSR, kon niet worden vastgesteld. Op weg naar Vajnag passeerden ze Tisza volgens Ballagi bij Tchaeve.

[ 743 ] ring, gestempeld met een portret – waarin een portret werd gegaufreerd

[ 744 ] Zevenjarige expatriates – aanhangers van Rákóczi die ontsnapten uit Transsylvanië voor het keizerlijke leger

[ 745 ] Barstende burgers – burgers uit de stad Bistriţa in het huidige Roemenië

[ 746 ] Sikul – Sikulovi, die voornamelijk in de bergachtige gebieden van Oost-Transsylvanië wonen, waren r. 1691 erkend naast Hongaren en Duitsers als de derde grote natie van Transsylvanië; als de vierde nationaliteit waren r. 1863 erkend door de Roemenen

[ 747 ] Toen we de commissaris ontvingen , moet het woord commissaris hier in de primaire zin worden begrepen, dwz samen gestuurd, gids

[ 748 ] deze en andere ontlasting brak weg van Hongarije – Ján Zápoľský als de tegenhanger van Ferdinand die ik in 1949 won. 1530 Transsylvanië naar Sibiu, en werd gescheiden Transsylvanië, die duurde tot r. 1690

[ 749 ] waarin zout wordt gedolven – zout wordt nog steeds gedolven, vooral in Uioara de-Sus in Transsylvanië

[ 750 ] zou genoeg zijn voor heel Scythia – de naam van Scythia hier gebruikt Krman als een algemene naam in heel Oost-Europa. In de oudheid de zogenaamde. De Europese Scythia strekte zich uit van Don tot de Vistula en de Karpaten.

[ 751 ] Nagy Bánya – vandaag de Roemeense stad Baia Mare

[ 752 ] We kwamen echter … naar een dorp – het konvooi van Meijerfelt bracht de nacht door in dit naamloze dorp. Ballagi neemt aan dat het “het Russische dorp Verecze” was.

[ 753 ] We kwamen voor het eerst naar Királyházy – de huidige Korolevo in de Transcarpathian regio van de Oekraïense SSR

[ 754 ] Nyaláb Castle – Volgens Ballagi was Nayalábvár 40 jaar verlaten ten tijde van de reis van Krman; We konden de ruïnenaam van vandaag niet vinden

[ 755 ] Nagy Szölös – de stad Vinograd van vandaag. De naam Sevľuš, die deze stad vóór de Tweede Wereldoorlog had, heeft een van zijn districten behouden.

[ 756 ] van een weduwe van Perényička – niet zeker welke weduwe het was. Eind 17e eeuw. Gabriel Perényi was een superreus van de Ugoc ontlasting en r. 1707 was Rákócziho kolonel Mikuláš Perényi.

[ 757 ] Peter Perényi (1502 – 1548) – Prins van zeven, beschermer van de Hongaarse kroon, kanselier Ferdinand I, een van de eerste nobele aanhangers van de Lutherse Reformatie in Hongarije

Rond zonsondergang kwamen we aan bij een dorp – Bardili geeft aan dat het het dorp Bene was; ligt in de buurt van Beregov, de huidige naam kon niet worden bepaald

Om het beeld te vervolledigen van een reis van een ander Zweeds konvooi, die waarschijnlijk ook Krman naar Prešov volgde, vertalen we de voltooiing van Bardili’s presentatie in de Schwedische Reis-Beschreibung . De volgende Bardili-tekst volgt onmiddellijk zijn bovengenoemde rapport dat het konvooi ’s nachts naar Mukachevo was gekomen. De tekst van Bardili wordt aangevuld met daten tussen haakjes en we plaatsen Bardili’s formulering van geografische namen.

“De prins die daadwerkelijk aanwezig was, had de volgende dag (6 september) zijn vastende en feestelijke dag, dus we konden de paspoorten die we nodig hadden voor zijn bemanning niet krijgen, en meestal via hen, zodra we wilden we moesten erdoorheen. Terwijl we hier waren, kwam een ​​boodschapper van de Moscovieten uit Polen, dus we waren stil om onszelf niet te onthullen. Terwijl we de paspoorten kregen, werden we hier vier dagen vastgehouden (6–9 september, middag), maar ondertussen hadden we goede dagen en tijd om te krijgen wat we verloren hadden. We woonden in een klein stadje, een hobbelige en onaantrekkelijke plaats, als een vroeg dorp. Toch is er één huis waar de prins nog redelijk goed kan leven. Ongeveer een kwartier van hier ligt een kasteel met dezelfde naam en we kregen toestemming om het te zien.

Zodra we het paspoort en de escort van de prins hadden ontvangen, vervolgden we onze reis naar Duitsland en staken de rivier de Latorica over. Maar omdat we laat waren, regeerden we deze dag (9 september) om slechts twee mijl af te leggen en naar Seredine te gaan, waar we ook overnachten. De volgende dag (10 september) door de stad Uzhgorod (Ungwar), met een versterkt kasteel en een naam uit de rivier Uh (Ung) die onder het ka

steel stroomt, passeerden we Michalovce (Neigmitier) en zo kwamen we (11 september) tegen Vranov (Wranau) en bergen van daar naar Presov (Eperies). Hier genoten we van grote hoffelijkheid en vriendelijkheid van zowel de nobele als de eenvoudige, en we werden twee dagen (12 en 13 september) ontvangen door twee Rákóczi-ministers die daar woonden. Vandaar gingen we door Sabinov (Zelin) en Levoca (Leutschau), een groot mijnstadje, naar Kezmarck. Tot zover bereikten ons paspoort en escort van Rákóczi. Voor een mijl van deze stad waren de keizerlijke wachten. We moesten hier twee dagen doorbrengen, omdat we geen paspoort van de keizer konden krijgen en ze wilden het paspoort niet ontvangen van de koning van Zweden, maar eerst wilden ze erover vragen aan het keizerlijke hof. En we dachten dat ze naar ons toe zouden komen als vrienden. We werden daarom gedwongen om te verdelen en risico’s te nemen, namelijk sommigen durven naar Silezië (Schlesien) te reizen via Spis (Zipser-Land), die tot die tijd tot een van de Lubomir uit Polen behoorden, anderen om de genade van het keizerrijk te overwinnen en een andere manier te zoeken door Hongarije.

Ik heb al gezegd dat tot aan de Silezische grens de Karpaten langzaam verdwijnen, maar in deze regio van Hongarije, vooral in Kežmarok en zelfs verder naar het noorden, is het nog steeds zo groot in zijn hoogte dat kan worden gezegd dat de uiteinden ervan boven de wolken reiken. die heel duidelijk te zien is in fel zonlicht, want die ledematen steken uit boven donkere wolken en blauwe luchten erboven. Bij bewolkt weer weet ik het echter helemaal niet, omdat bij bewolkt weer de vallei niet te zien is. Toen sommigen van ons hier meer dan een maand waren geweest en al onze middelen en kleding hadden opgebruikt, en er helemaal niets was, en we allemaal een geweldige reis voor de boeg hadden, ze hadden het veiligste en meest zelfverzekerde vertrouwen dat we moesten hebben. Deze moeilijkheid is echter ook bezweken, dus we zijn – met groot gevaar, dat ons dreigde te dwalen – van St. Peter door St. Nicholas, Liptovska Tepla (Deplo), enz. aangekomen in Ruzomberok (Rosenberg) en daar voor een betere veiligheid, zelfs met paarden gingen we op het water zitten en dus gingen we op de gewichten (Wag) op de vlotten langs Sučany (Susan) naar Budatín (Budiezin), waar we de gekochte vlotten moesten verlaten en doorgaan weg op het droge door Kysucké Nové Mesto (Neustättel).

Op deze manier hebben we eindelijk het einde van Hongarije bereikt, namelijk de Jablunkov-pas (Schantze Jablunka), die Silezië, Hongarije en Polen scheidt, en daarmee hebben we het einde van alle gevaar bereikt. Hoewel we nog een lange weg te gaan hadden, waren we niet langer bang voor een ramp en dus gingen we gelukkig naar Cieszyn in Silezië en bedankten God dat hij ons zo gelukkig heeft geholpen.

[ 759 ] … onze kolonel – Walachijse kolonel Sandul, die weigerde om Krman op een andere reis te nemen op 11 april 1709 in New Senjara. 17 april Hermelin wist zeker dat de datum op de Zweedse kalender stond, dus de brief werd op 27 april geschreven volgens de Gregoriaanse kalender, die zaterdag was voordat de Zweedse paasvakantie Krman in Chvederka doorbracht.