Geboortedatum
Wanneer is Johan August von Meijenfeldt geboren? In het stadarchief van Stralsund en de kerkboeken van Stralsund en Glewitz is hij niet gevonden. Ook in de Nederlandse archieven staat – anders dan zijn geboorteplaats – zijn geboortedatum niet vermeld. Zijn kinderen schreven een “Heilwensch” op zijn verjaardag, helaas eveneens zonder datum:
Heilwensch kinderen vanwege verjaardag J.A. von Meijenfeldt
Omdat er toen nog geen identiteitsbewijzen bestonden, staat in de archieven de leeftijd die betrokkenen zelf hebben opgeven. Daaruit is het volgende te reconstrueren:
Document | Geboortedatum |
|||
Inhoud | Datum | Leeftijd | Minimaal | Maximaal |
Ondertrouw C.M. Pieploo | 04-12-1807 | 38 jaar | 05-12-1768 | 03-12-1770 |
Doop Anthonetta | 14-07-1812 | 52 jaar | 15-07-1759 | 15-07-1761 |
Overlijden Anthonetta | 07-01-1828 | 59 jaar | 08-01-1768 | 06-01-1770 |
Opgave Carl bij overlijden vader | 04-06-1835 | 74 jaar | 05-06-1760 | 03-06-1762 |
Uit deze gegevens volgt dat Johan August in twee periodes geboren kan zijn: tussen 5 juni 1760 en 15 juli 1761 of tussen 5 december 1768 en 6 januari 1770. Als het jaar 1760 in de brief naar Helsingfors van Carl absoluut wordt genomen, dan gaat het om de tweede helft.
Ouders
De bovenstaande paragrafen leveren in combinatie met de conclusie over het uitsterven van het Zweedse geslacht Meijerfeldt de volgende conclusie op over de ouders van Johan August von Meijenfeldt:
Bewijsstuk 1. Brief naar Helsingfors
In zijn brief aan de Universiteit van Helsingfors schrijft Carl von Meijenfeldt dat zijn vader zonder twijfel een zoon van de laatste Zweedse graaf is. Dat is een eerste directe bewijsstuk van een tijdgenoot.
Bewijsstuk 2: Tekening van de grafplaat
Johan August maakt in 1811 een tekening, die exact gelijk is aan de afbeelding op de afdekplaat van het Zweedse familiegraf in de St. Andreas Kirche in Nehringen. Daarmee is een tweede schriftelijke verbinding gelegd. Een iets minder belangrijke vervolgvraag is hoe hij hij aan de schets voor de tekening kwam: had hij die in zijn jeugd of bij een terugkeer gemaakt of had een overgekomen familielid of vriend die meegebracht?
Bewijsstuk 3: Juliana Meijerfeldt gehuwd Thielo
In de kerkboeken van Amsterdam in 1808 en Rotterdam in 1815 komt zij voor als getuige bij de doop van de kinderen van Johan August von Meijenfeldt. Haar voornaam en gehuwde naam leiden tot de conclusie dat het hier om de natuurlijke dochter van de Zweedse graaf Johan August jr gaat.
Overeenkomsten in naam, plaats, tijd, geloof, taal en beroep
– Meijerfeldt komt in Zweden en Duitsland en Meijenfeldt in Nederland voor, maar in het Pommersches Geschlechterbuch staat een n in het midden van de naam en in het Hersteld Evangelisch-Lutherse doopboek van Amsterdam in 1801 staat een r. Dat versterkt de onderlinge verwevenheid.
– De doopnamen Johann, August, Carl en Friedrich komen veelvuldig voor in de Nederlandse familie en in het Zweedse geslacht.
– Stralsund is de stad waar graaf Meijerfeldt een huis heeft, waarin hij zijn testament opmaakt, en waar de Nederlandse stamvader ook vandaan komt, terwijl Medrow het landgoed van graaf Meijerfeldt en de plaats is, waar zijn natuurlijke dochter Augusta Juliana met Thielo’s in het huwelijk treedt en kinderen krijgt.
– Tussen 1760 en 1769 vallen de geboorten van de twee echte zonen van de Zweedse graaf, de Pommerse Augusta Juliana en de Nederlandse Johan August.
– Alle betrokkenen zijn op een enkele na Evangelisch-Luthers. Vooral de Nederlandse Johan August is diep gelovig, blijkens zijn tijdelijke lidmaatschap van de Herstelde afsplitsing en een brief aan zijn zoon Hendrik. Zijn zoon Carl is ook godsdienstig en stapt uiteindelijk over naar de Christelijk-Gereformeerde Kerk.
– Alle familieleden hebben Duits als hoofdtaal, zij het dat de laatste Zweedse graaf zich in familiebrieven vaak van modieus Frans bediende. Carl’s vader schrijft op latere leeftijd een brief in voortreffelijk Nederlands, maar uit de schrijfwijzen van de door hem mondeling opgegeven naam rond 1800 moet worden afgeleid dat hij een Duits accent moet hebben gehad.
– De laatste Zweedse graaf en de Nederlandse stamvader zijn militair.
Er is nog een mogelijkheid, namelijk dat alles uit de fantasie van Carl en/of zijn vader ontsproten is. Bij de inschrijving bij de Amsterdamse marine in 1793 of wellicht al eerder kan Johan August von Meijenfeldt zich zijn nieuwe identiteit hebben aangemeten. Hij zou bijvoorbeeld een echte zoon van de Pruisische opperhoutvester Meyern en diens vrouw Anthonetta kunnen zijn geweest. Zijn fantasie zou op hol moeten zijn gebracht door de afkomst van zijn halfzus Augusta Juliana, wel een natuurlijke dochter van de graaf. In Rotterdam en Amsterdam zou hij de gegevens regelmatig uitgebreid en gecorrigeerd moeten hebben (zoals de spelling van zijn naam en het tussenvoegel “von” sinds 1810). Hij noemde zich niet alleen een echte zoon van de graaf en gravin, maar voorzag doopgetuigen zelfs van adellijke namen of van de naam Thilo. Dit is een nogal speculatieve variant, omdat overtuigende motivering ontbreekt. Hoop op een erfenis uit een uitstervende familie is denkbaar, maar dan heeft hij wel een buitengewoon ingewikkelde constructie bedacht, terwijl hij er toch vooraf vrij zeker van kon zijn dat de onderneming zou stranden, zeker door zijn vertrek uit Stralsund.
De drie schriftelijke bewijsstukken en de reeks overeenkomsten leiden tot de conclusie dat de Nederlandse Johan August von Meijenfeldt naast de Pommerse Augusta Julia een natuurlijke zoon van graaf Johan August Meijerfeldt jr was en dat de voornaam van zijn moeder Anthonetta luidde.